İNGİLİZCE ALTYAZI
{1}{1}23.976
{7}{64}And they didn't find that before.
{73}{122}But what does it mean to us?
{126}{205}To look at a vast expanse of open water
{207}{293}at the top of our world|that used to be covered by ice.
{311}{354}We ought to care a lot
{357}{417}because it has planetary effects.
{433}{541}The Earth's climate is like a big engine|for redistributing heat
{543}{591}from the equator to the poles.
{595}{684}And it does that by means|of ocean currents and wind currents.
{695}{799}They tell us, the scientists do, that the|Earth's climate is a nonlinear system.
{802}{876}Just a fancy way they have of saying
{880}{962}that the changes are not|all just gradual.
{965}{1032}Some of them come suddenly,|in big jumps.
{1039}{1126}On a worldwide basis,|the annual average temperature is
{1128}{1197}about 58 degrees Fahrenheit.
{1199}{1284}If we have an increase of five degrees,
{1291}{1358}which is on the low end|of the projections,
{1366}{1413}look at how that translates globally.
{1416}{1501}That means an increase of only|one degree at the equator,
{1503}{1575}but more than 12 degrees at the pole.
{1579}{1654}And so all those wind|and ocean current patterns
{1657}{1769}that have formed since the last ice age|and have been relatively stable,
{1772}{1839}they're all up in the air and they change.
{1859}{1906}And one of the ones|they're most worried about,
{1908}{2000}where they've spent a lot of time|studying the problem,
{2003}{2050}is in the North Atlantic
{2054}{2126}where the Gulf Stream comes up|and meets the cold winds
{2129}{2182}coming off the Arctic over Greenland.
{2185}{2271}And that evaporates so that the heat|out of the Gulf Stream
{2274}{2323}and the steam is carried over|to Western Europe
{2326}{2390}by the prevailing winds|and the Earth's rotation.
{2393}{2460}But isn't it interesting that|the whole ocean current system
{2463}{2522}is all linked together in this loop?
{2525}{2581}They call it the ocean conveyor.
{2589}{2669}And the red are|the warm surface currents.
{2671}{2723}The Gulf Stream is|the best known of them.
{2726}{2825}But the blue represent the cold currents
{2827}{2863}running in the opposite direction,
{2865}{2967}and we don't see them at all because|they run along the bottom of the ocean.
{2970}{3081}Up in the North Atlantic,|after that heat is pulled out,
{3088}{3173}what's left behind is|colder water and saltier water
{3176}{3225}because the salt doesn't go anywhere.
{3228}{3294}And so that makes it|denser and heavier.
{3299}{3375}And so that cold, dense,|heavy water sinks
{3378}{3473}at the rate of five billion|gallons per second.
{3492}{3575}And then that pulls that current|back south.
{3589}{3645}At the end of the last ice age,
{3647}{3726}as the last glacier was receding|from North America,
{3747}{3839}the ice melted|and a giant pool of fresh water
{3842}{3882}formed in North America.
{3885}{3981}And the Great Lakes are the remnants|of that huge lake.
{3988}{4098}An ice dam on the eastern border|formed and one day it broke.
{4117}{4192}And all that fresh water|came rushing out,
{4195}{4250}ripping open the St. Lawrence there,
{4261}{4343}and it diluted the salty, dense,|cold water,
{4347}{4434}made it fresher and lighter,|so it stopped sinking.
{4450}{4510}And that pump shut off.
{4529}{4582}And the heat transfer stopped.
{4589}{4689}And Europe went back into an ice age|for another 900 to 1,000 years.
{4692}{4792}And the change from conditions|like we have here today
{4806}{4845}to an ice age
{4847}{4938}took place in perhaps|as little as 10 years' time.
{4953}{5006}So that's a sudden jump.
{5011}{5081}Now, of course that's|not gonna happen again
{5083}{5160}because the glaciers of North America|are not there, and...
{5163}{5254}Is there any other big chunk of ice|anywhere near there?
{5272}{5302}Oh, yeah.
{5327}{5377}We'll come back to that one.
{5866}{5959}It's extremely frustrating to me
{5999}{6109}to communicate over and over again,|as clearly as I can.
{6222}{6290}And we are still, by far,
{6292}{6355}the worst contributor to the problem.
{6468}{6507}And I look around
{6510}{6598}and look for really meaningful signs
{6601}{6673}that we're about to really change.
{6727}{6774}I don't see it right now.
{6789}{6896}A number of very reputable scientists|have said that one factor of air pollution
{6899}{6983}is oxides of nitrogen|from decaying vegetation.
{6987}{7093}This is what causes the haze that gave|the big Smoky Mountains their name.
{7100}{7146}Thank you very much, okay.
{7159}{7247}This guy is so far off|in the environmental extreme,
{7250}{7346}we'll be up to our neck in owls|and out of work for every American.
{7356}{7393}This guy is crazy.
{7403}{7516}Even if humans were causing|global warming, and we are not,
{7519}{7601}this could be maybe the greatest hoax|ever perpetrated
{7603}{7641}on the American people.
{7643}{7715}We're dealing with something|that's highly emotional.
{7742}{7813}If an issue is not
{7835}{7931}on the tips|of their constituents' tongues,
{7952}{8014}it's easy for them to ignore it.
{8157}{8256}To say, "Well, we'll deal|with that tomorrow."
{8382}{8462}So the same phenomena of changing|all these patterns
{8464}{8526}is also affecting the seasons.
{8532}{8589}Here is a study from the Netherlands.
{8592}{8676}The peak arrival date for migratory birds
{8679}{8746}25 years ago was April 25th,
{8749}{8817}and their chicks hatched|on June the 3rd.
{8819}{8906}Just at the time when the caterpillars|were coming out.
{8911}{8970}Nature's plan.
{8978}{9044}But 20 years of warming later,
{9053}{9113}the caterpillars peaked|two weeks earlier,
{9115}{9210}and the chicks tried to catch up with it,|but they couldn't.
{9230}{9269}And so, they're in trouble.
{9272}{9345}And there are millions|of ecological niches
{9353}{9430}that are affected by global warming|in just this way.
{9440}{9539}This is the number of days with frost|in Southern Switzerland
{9542}{9579}over the last 100 years.
{9582}{9638}It has gone down rapidly.|But now watch this.
{9641}{9741}This is the number|of invasive exotic species
{9746}{9864}that have rushed in to fill the new|ecological niches that are opening up.
{9868}{9927}That's happening here|in the United States, too.
{9930}{9992}You've heard|of the pine beetle problem?
{9996}{10081}Those pine beetles used to be killed|by the cold winters,
{10087}{10140}but there are fewer days of frost,
{10143}{10211}and so the pine trees are|being devastated.
{10214}{10332}This is part of 14 million acres|of spruce trees in Alaska
{10344}{10434}that have been killed by bark beetles.|The exact same phenomenon.
{10439}{10498}There are cities that were founded
{10501}{10566}because they were just above|the mosquito line.
{10569}{10656}Nairobi is one, Harare is another.|There are plenty of others.
{10663}{10762}Now the mosquitoes, with warming,|are climbing to higher altitudes.
{10767}{10872}There are a lot of vectors for infectious|diseases that are worrisome to us
{10875}{10924}that are also expanding their range.
{10927}{10998}Not only mosquitoes,|but all of these others as well.
{11000}{11069}And we've had 30 so-called|new diseases
{11071}{11151}that have emerged|just in the last quarter century.
{11159}{11250}And a lot of them, like SARS, have|caused tremendous problems.
{11255}{11322}The resistant forms of tuberculosis.|There are others.
{11324}{11382}And there's been a re-emergence|of some diseases
{11384}{11436}that were once under control.
{11439}{11557}The avian flu, of course,|quite a serious matter, as you know.
{11567}{11601}West Nile Virus.
{11603}{11682}It came to the eastern shore|of Maryland in 1999.
{11684}{11739}Two years later,|it was across the Mississippi.
{11742}{11832}And two years after that,|it had spread across the continent.
{11839}{11895}But these are very troubling signs.
{11898}{11954}Coral reefs all over the world,
{11957}{12014}because of global warming|and other factors,
{12016}{12089}are bleaching and they end up like this.
{12095}{12165}And all the fish species|that depend on the coral reefs
{12167}{12229}are also in jeopardy as a result.
{12231}{12308}Overall, species loss is now occurring
{12311}{12376}at a rate 1,000 times greater|than the natural background rate.
{12427}{12489}This brings me to the second canary|in the coal mine.
{12491}{12522}Antarctica.
{12524}{12597}The largest mass of ice on the planet|by far.
{12604}{12672}A friend of mine said in 1978,
{12677}{12762}"If you see the breakup of ice shelves|along the Antarctic peninsula,
{12765}{12799}"watch out
{12802}{12905}"because that should be seen|as an alarm bell for global warming."
{12907}{12986}And actually, if you look|at the peninsula up close,
{12988}{13093}every place where you see|one of these green blotches here
{13100}{13183}is an ice shelf larger|than the state of Rhode Island
{13186}{13274}that has broken up|just in the last 15 to 20 years.
{13277}{13325}I want to focus on just one of them.
{13328}{13364}It's called Larsen B.
{13367}{13450}I want you to look|at these black pools here.
{13467}{13548}It makes it seem almost|as if we're looking through the ice
{13550}{13619}to the ocean beneath.|But that's an illusion.
{13625}{13709}This is melting water|that forms in pools,
{13715}{13775}and if you were flying over it|in a helicopter,
{13778}{13838}you'd see it's 700 feet tall.
{13841}{13930}They are so majestic, so massive.
{13947}{14022}In the distance are the mountains|and just before the mountains
{14025}{14098}is the shelf of the continent, there.
{14128}{14173}This is floating ice,
{14176}{14277}and there's land-based ice|on the down slope of those mountains.
{14288}{14402}From here to the mountains|is about 20 to 25 miles.
{14414}{14489}Now they thought this would be|stable for at least 100 years,
{14491}{14529}even with global warming.
{14539}{14610}The scientists who study|these ice shelves
{14638}{14685}were absolutely astonished
{14688}{14732}when they were looking|at these images.
{14741}{14804}Starting on January 31, 2002
{14807}{14873}in a period of 35 days
{14875}{14925}this ice shelf completely disappeared.
{14963}{15076}They could not figure out how|in the world this happened so rapidly.
{15096}{15202}And they went back to try to figure out|where they'd gone wrong.
{15214}{15308}And that's when they focused|on those pools of melting water.
{15329}{15401}But even before they could figure out|what had happened there,
{15403}{15462}something else started going wrong.
{15465}{15524}When the floating sea-based ice|cracked up,
{15527}{15594}it no longer held back|the ice on the land,
{15597}{15681}and the land-based ice|then started falling into the ocean.
{15684}{15737}It was like letting the cork|out of a bottle.
{15739}{15828}And there's a difference between|floating ice and land-based ice.
{15830}{15921}That's like the difference between|an ice cube floating in a glass of water,
{15923}{16010}which when it melts doesn't raise|the level of water in the glass,
{16013}{16082}and a cube that's sitting atop|a stack of ice cubes
{16084}{16144}which melts and flows over the edge.
{16156}{16238}That's why the citizens|of these Pacific nations
{16241}{16301}have all had to evacuate|to New Zealand.
{16331}{16390}But I want to focus on West Antarctica
{16393}{16509}because it illustrates two factors about|land-based ice and sea-based ice.
{16511}{16594}It's a little of both.|It's propped up on tops of islands,
{16600}{16668}but the ocean comes up underneath it.
{16679}{16744}So as the ocean gets warmer,|it has an impact on it.
{16764}{16816}If this were to go,
{16822}{16886}sea level worldwide|would go up 20 feet.
{16906}{17010}They've measured disturbing changes|on the underside of this ice sheet.
{17012}{17104}It's considered relatively|more stable, however,
{17108}{17195}than another big body of ice|that's roughly the same size.
{17211}{17316}Greenland would also raise sea level|almost 20 feet
{17318}{17351}if it went.
{17355}{17417}A friend of mine just brought back|some pictures
{17419}{17486}of what's going on on Greenland|right now.
{17492}{17586}Dramatic changes.|These are the same kinds of pools
{17596}{17673}that formed here,|on this ice shelf in Antarctica.
{17691}{17740}And the scientists thought
{17743}{17845}that when that water seeped back|into the ice, it would just refreeze.
{17856}{17929}But they found out|that actually what happens
{17932}{18015}is that it just keeps on going.|It tunnels to the bottom
{18020}{18080}and makes the ice like Swiss cheese,
{18083}{18119}sort of like termites.
{18131}{18193}This shows what happens|to the crevasses,
{18195}{18305}and when lakes form,|they create what are called moulins.
{18312}{18354}The water goes down to the bottom
{18356}{18441}and it lubricates|where the ice meets the bedrock.
{18448}{18502}See these people here for scale.
{18508}{18608}This is not on the edge of Greenland,|this is in the middle of the ice mass.
{18611}{18688}This is a massive rushing torrent
{18694}{18743}of fresh melt water
{18746}{18828}tunneling straight down|through the Greenland ice
{18830}{18874}to the bedrock below.
{18879}{18993}Now, to some extent,|there has always been seasonal melting
{19003}{19097}and moulins have formed in the past,|but not like now.
{19111}{19209}In 1992, they measured|this amount of melting in Greenland.
{19219}{19279}Ten years later, this is what happened.
{19286}{19348}And here is the melting from 2005.
{19382}{19456}Tony Blair's scientific advisor|has said that
{19458}{19527}because of what's happening|in Greenland right now,
{19530}{19598}the maps of the world will have|to be redrawn.
{19608}{19669}If Greenland broke up and melted,
{19687}{19781}or if half of Greenland|and half of West Antarctica
{19786}{19822}broke up and melted,
{19825}{19906}this is what would happen|to the sea level in Florida.
{20034}{20098}This is what would happen|to San Francisco Bay.
{20147}{20207}A lot of people live in these areas.
{20224}{20298}The Netherlands,|one of the low countries.
{20343}{20394}Absolutely devastating.
{20398}{20493}The area around Beijing that's home|to tens of millions of people.
{20542}{20621}Even worse, in the area|around Shanghai,
{20623}{20676}there are 40 million people.
{20726}{20831}Worse still, Calcutta,|and to the east, Bangladesh,
{20834}{20901}the area covered includes|60 million people.
{20930}{21046}Think of the impact of a couple|hundred thousand refugees
{21055}{21122}when they're displaced|by an environmental event.
{21129}{21233}And then imagine the impact|of a hundred million or more.
{21265}{21303}Here's Manhattan.
{21326}{21390}This is the World Trade Center|memorial site.
{21421}{21501}And after the horrible events of 9/11,
{21544}{21589}we said, "Never again."
{21614}{21677}But this is what would happen|to Manhattan.
{21806}{21857}They can measure this precisely,
{21860}{21931}just as the scientists could|predict precisely
{21934}{22005}how much water would breach|the levees in New Orleans.
{22035}{22146}The area where the World Trade Center|Memorial is to be located
{22153}{22198}would be underwater.
{22227}{22346}Is it possible that we should prepare|against other threats besides terrorists?
{22360}{22448}Maybe we should be concerned|about other problems as well.
{22626}{22680}1.3 billion people.
{22731}{22781}An economy that's surging.
{22837}{22885}More and more energy needs.
{22900}{22957}Massive coal reserves.
{22983}{23063}The coal belt in Northern China,
{23095}{23138}- Inner Mongolia.|- Right.
{23142}{23211}Then there's Shaanxi province.
{23214}{23306}- And also biggest coal mine here.|- Up here.
{23309}{23360}- Yeah.|- Now, is that an open pit mine?
{23363}{23402}- Yes.|- Yes.
{23405}{23470}Every time I've visited China,
{23473}{23566}I've learned from their scientists.|They're right on the cutting edge.
{23568}{23633}Give me some sense of the numbers of
{23635}{23706}new coal fire generating plants.
{23709}{23778}Well, I have to say|that the number is enormous
{23780}{23823}because it's so profitable.
{23831}{23943}This issue is really the same for China|as it is for the US.
{23975}{24082}We are both using old technologies|that are dirty and polluting.
{24084}{24120}...more flooding and more drought
{24123}{24182}and stronger storms is going up,
{24185}{24246}and global warming is implicated|in the pattern.
{24249}{24343}And if you were to give some|suggestions to everybody here
{24346}{24444}about, like, what we can do|for the situation now.
{24446}{24529}Separating the truth from the fiction
{24544}{24649}and the accurate connections|from the misunderstandings
{24657}{24715}is part of what you learn here.
{24735}{24853}But when the warnings are accurate|and based on sound science,
{24870}{24954}then we as human beings,|whatever country we live in,
{24957}{25010}have to find a way to make sure
{25013}{25104}that the warnings are heard|and responded to.
{25284}{25394}We both have a hard time|shaking loose the familiar patterns
{25397}{25445}that we've relied on in the past.
{25453}{25570}We both face completely|unacceptable consequences.
{25838}{25911}And there are three factors|that are causing this collision,
{25914}{25958}and the first is population.
{25965}{26073}When my generation, the baby boom|generation, was born after World War II,
{26075}{26142}the population had just crossed|the two billion mark.
{26184}{26241}Now, I'm in my 50s,
{26243}{26327}and it's already gone|to almost six and a half billion.
{26350}{26464}And if I reach the demographic|expectation for the baby boomers,
{26473}{26515}it'll go over nine billion.
{26531}{26644}So if it takes 10,000 generations|to reach two billion
{26647}{26721}and then in one human lifetime, ours,
{26724}{26790}it goes from two billion to nine billion,
{26804}{26880}something profoundly different's|going on right now.
{26884}{26946}We're putting more pressure|on the Earth.
{26949}{27021}Most of it's in the poorer nations|of the world.
{27024}{27089}This puts pressure on food demand.
{27091}{27146}It puts pressure on water demand.
{27148}{27230}It puts pressure on vulnerable|natural resources,
{27232}{27267}and this pressure's one of the reasons
{27270}{27342}why we have seen all the devastation|of the forest,
{27345}{27394}not only tropical, but elsewhere.
{27398}{27445}It is a political issue.
{27448}{27555}This is the border between Haiti|and the Dominican Republic.
{27558}{27658}One set of policies here,|another set of policies here.
{27666}{27765}Much of it comes not only|because of cutting, but also burning.
{27770}{27855}Almost 30% of all the CO2 that goes up|each year into the atmosphere
{27858}{27917}comes from forest burning.
{27923}{28021}This is a time-lapse picture of the Earth|at night over a six-month period
{28023}{28078}showing the lights of the cities in white
{28081}{28141}and the burning forests|and brush fires in red.
{28143}{28220}The yellow areas are the gas flares,|like these in Siberia.
{28235}{28275}And that brings me to the second factor
{28278}{28344}that has transformed our relationship|to the Earth.
{28346}{28450}The scientific and technological|revolution is a great blessing
{28455}{28519}in that it has given us|tremendous benefits
{28522}{28598}in areas like medicine|and communications.
{28601}{28696}But this new power that we have|also brings a responsibility
{28698}{28735}to think about its consequences.
{28742}{28771}Here's a formula to think about.
{28774}{28866}Old habits plus old technology|have predictable consequences.
{28883}{28982}Old habits that are hard to change|plus new technology
{28988}{29058}can have dramatically|altered consequences.
{29061}{29138}Warfare with spears|and bows and arrows
{29140}{29240}and rifles and machine guns,|that's one thing.
{29244}{29297}But then a new technology came.
{29484}{29548}We have to think differently about war
{29569}{29664}because the new technologies|so completely transformed
{29666}{29731}the consequences of that old habit
{29734}{29839}that we can't just mindlessly continue|the patterns of the past.
{29865}{29975}In the same way, we have always|exploited the Earth for sustenance.
{29985}{30081}For most of our existence,|we used relatively simple tools.
{30083}{30143}The plow, the tractor.
{30157}{30225}But even tools like shovels|are different now.
{30238}{30276}Shovel used to be this.
{30289}{30331}Shovels have gotten bigger.
{30338}{30404}And every year, they get more powerful.
{30410}{30520}So our ability to have an effect,|in this case on the surface of the Earth,
{30522}{30565}is utterly transformed.
{30570}{30677}You can say the same thing|about irrigation, which is a great thing.
{30683}{30786}But when we divert rivers|without considering the consequences,
{30788}{30883}then sometimes rivers no longer|reach the sea.
{30897}{30935}There were two rivers in Central Asia
{30938}{31000}that were used|by the former Soviet Union
{31003}{31040}for irrigating cotton fields unwisely.
{31043}{31117}The Aral Sea was fed by them.
{31120}{31186}It used to be the fourth largest|inland sea in the world.
{31189}{31264}When I went there,|I saw this strange sight
{31267}{31366}of an enormous fishing fleet|resting in the sand.
{31380}{31495}This is the canal that the fishing|industry desperately tried to build
{31498}{31547}to get to the receding shoreline.
{31554}{31622}Making mistakes in our dealings|with nature can have
{31624}{31665}bigger consequences now
{31667}{31762}because our technologies are often|bigger than the human scale.
{31769}{31859}When you put them all together,|they've made us a force of nature.
{31866}{31926}And this is also a political issue.
{31932}{31990}This is a computer map of the world
{31993}{32101}that distorts to show the relative|contributions to global warming.
{32113}{32202}In our country, we are responsible|for more than all of South America,
{32205}{32265}all of Africa, all of the Middle East,
{32267}{32339}all of Asia, all combined.
{32350}{32465}The per capita average in Africa, India,|China, Japan, EU, Russia.
{32467}{32545}There's where we are.|Way, way above everyone else.
{32547}{32640}If you take population into account,|it's a little bit different.
{32643}{32716}China's playing a bigger role,|so is Europe.
{32718}{32810}But we are still by all odds|the largest contributor.
{32815}{32900}And so it is up to us to look|at how we think about it,
{32902}{32966}because our way of thinking|is the third and final factor
{32969}{33031}that transforms our relationship|to the Earth.
{33035}{33140}If a frog jumps into|a pot of boiling water,
{33142}{33224}it jumps right out again|because it senses the danger.
{33226}{33280}But the very same frog,
{33282}{33363}if it jumps into a pot of lukewarm water
{33366}{33422}that is slowly brought to a boil,
{33425}{33500}will just sit there and it won't move.
{33502}{33608}It'll just sit there, even as the|temperature continues to go up and up.
{33610}{33722}It'll stay there, until...|Until it's rescued.
{33746}{33802}It's important to rescue the frog.
{33893}{33931}But the point is this.
{33947}{34033}Our collective nervous system is like|that frog's nervous system.
{34035}{34141}It takes a sudden jolt sometimes|before we become aware of a danger.
{34143}{34220}If it seems gradual,|even if it really is happening quickly,
{34222}{34332}we're capable of just sitting there|and not responding.
{34334}{34350}And not reacting.
{34498}{34565}I don't remember a time|when I was a kid
{34591}{34690}when summertime didn't mean|working with tobacco.
{34693}{34776}It was just... I used to love it.|It was during that period
{34778}{34869}when working with the guys on the farm
{34872}{34916}seemed like fun to me.
{34950}{35061}Starting in 1964,|with the Surgeon General's report,
{35102}{35158}the evidence was laid out|on the connection
{35161}{35260}between smoking cigarettes|and lung cancer.
{35342}{35388}We kept growing tobacco.
{35484}{35588}Nancy was almost 10 years|older than me,
{35590}{35654}and there were only the two of us.
{35702}{35758}She was my protector
{35761}{35846}and my friend at the same time.
{35904}{35979}She started smoking|when she was a teenager
{35998}{36077}and never stopped.
{36122}{36170}She died of lung cancer.
{36269}{36331}That's one of the ways|you don't want to die.
{36409}{36487}The idea that we had been
{36528}{36586}part of that economic pattern
{36589}{36657}that produced the cigarettes,
{36660}{36731}that produced the cancer,
{36738}{36773}it was so...
{36807}{36877}It was so painful on so many levels.
{36923}{37038}My father, he had grown tobacco|all his life. He stopped.
{37101}{37181}Whatever explanation
{37197}{37285}had seemed to make sense in the past,|just didn't cut it anymore.
{37326}{37362}He stopped it.
{37544}{37654}It's just human nature to take time|to connect the dots. I know that.
{37683}{37801}But I also know that there can be|a day of reckoning
{37818}{37925}when you wish you had connected|the dots more quickly.
{38125}{38207}There are three misconceptions in|particular that bedevil our thinking.
{38210}{38253}First, isn't there a disagreement|among scientists
{38256}{38314}about whether the problem|is real or not?
{38318}{38370}Actually, not really.
{38381}{38469}There was a massive study|of every scientific article
{38471}{38582}in a peer-reviewed journal written|on global warming for the last 10 years.
{38591}{38693}And they took a big sample of 10%,|928 articles.
{38709}{38807}And you know the number of those that|disagreed with the scientific consensus
{38810}{38894}that we're causing global warming|and that it's a serious problem?
{38897}{38943}Out of the 928, zero.
{38982}{39062}The misconception that there's|disagreement about the science
{39069}{39171}has been deliberately created|by a relatively small group of people.
{39178}{39241}One of their internal memos leaked.
{39243}{39314}And here's what it said,|according to the press.
{39317}{39406}Their objective is to reposition|global warming
{39409}{39456}as theory rather than fact.
{39484}{39515}This has happened before.
{39586}{39648}After the Surgeon General's report.
{39681}{39748}One of their memos leaked|40 years ago. Here's what they said.
{39750}{39788}"Doubt is our product,
{39802}{39917}"since it is the best means of creating|a controversy in the public's mind."
{39937}{39977}But have they succeeded?
{39981}{40075}You'll remember that there were|928 peer-reviewed articles.
{40078}{40149}Zero percent|disagreed with the consensus.
{40152}{40236}There was another study of all|the articles in the popular press.
{40240}{40329}Over the last 14 years,|they looked at a sample of 636.
{40332}{40372}More than half of them said,
{40387}{40482}"Well, we're not sure. It could be|a problem, may not be a problem."
{40493}{40552}So no wonder people are confused.
{40782}{40807}Hey.
{40830}{40864}What did you find out?
{40924}{40962}Working for who?
{41036}{41069}Chief of Staff?
{41073}{41096}I'm gonna...
{41098}{41153}That's the White House|environment office.
{41162}{41277}American Petroleum Institute. It's fair|to say that's the oil and gas lobby.
{41308}{41343}Is that fair?
{41352}{41387}Totally fair.
{41418}{41516}Do a little bit more and see|who his clients were.
{41538}{41600}So he was defending|the Exxon "Valdez" thing.
{41640}{41683}Uh, very. Thank you.
{41746}{41842}Scientists have|an independent obligation
{41861}{41941}to respect and present the truth|as they see it.
{42001}{42113}Why do you directly contradict yourself
{42133}{42230}in the testimony you're giving|about this scientific question?
{42233}{42321}The last paragraph in that section|was not a paragraph which I wrote.
{42323}{42368}That was added to my testimony.
{42370}{42456}If they force you to change|a scientific conclusion,
{42458}{42532}it's a form of science fraud by them.
{42535}{42613}You know, in the Soviet Union,|ordering scientists
{42615}{42707}to change their studies to conform|with the ideology...
{42816}{42859}I've seen scientists
{42877}{42947}who were persecuted,
{42973}{43010}ridiculed,
{43029}{43147}deprived of jobs, income,
{43188}{43277}simply because the facts|they discovered
{43280}{43356}led them to an inconvenient truth
{43442}{43500}that they insisted on telling.
{43592}{43661}He worked for|the American Petroleum Institute.
{43677}{43720}And in January of 2001,
{43722}{43812}he was put by the president in charge|of environmental policy.
{43854}{43918}He received a memo from the EPA
{43932}{44009}that warned about global warming
{44017}{44095}and he edited. He has no|scientific training whatsoever.
{44118}{44185}But he took it upon himself|to overrule the scientist.
{44188}{44264}I said, "I want to see|what this guy's handwriting looks like."
{44266}{44357}This is the memo from the EPA.|These are his actual pen strokes.
{44369}{44452}He says, "No, you can't say this.|This is just speculation."
{44461}{44523}This was embarrassing|to the White House,
{44526}{44613}so this fellow resigned a few days later.
{44615}{44710}And the day after he resigned,|he went to work for Exxon Mobil.
{44746}{44819}You know, more than 100 years ago,|Upton Sinclair wrote this.
{44822}{44891}That it's difficult to get a man|to understand something
{44905}{45005}if his salary depends upon|his not understanding it.
{45178}{45215}The second misconception.
{45217}{45276}Do we have to choose between|the economy and the environment?
{45278}{45315}This is a big one.
{45318}{45368}Lot of people say we do.
{45371}{45448}I was trying to convince|the previous administration,
{45450}{45522}the first Bush administration,|to go to the Earth Summit.
{45525}{45574}And they organized|a big White House conference
{45577}{45621}to say, "Oh, we're on top of this."
{45623}{45667}And one of these view graphs|caught my attention.
{45669}{45714}And I want to talk to you about it|for a minute.
{45717}{45802}Now here is the choice|that we have to make
{45805}{45845}according to this group.
{45852}{45958}We have here a scales that balances|two different things.
{45971}{46049}On one side, we have gold bars.
{46146}{46188}Don't they look good?
{46201}{46270}I'd just like to have|some of those gold bars.
{46341}{46455}On the other side of the scales,|the entire planet.
{46799}{46880}I think this is a false choice|for two reasons.
{46886}{46975}Number one, if we don't have a planet...
{47059}{47152}The other reason is that|if we do the right thing,
{47155}{47206}then we're gonna create a lot of wealth
{47209}{47266}- and we're gonna create a lot of jobs.|- Yes.
{47269}{47345}Because doing the right thing|moves us forward.
{47461}{47565}I've probably given this slide show|1,000 times.
{47705}{47764}I would say, at least 1,000 times.
{47794}{47874}Nashville to Knoxville|to Aspen and Sundance.
{47877}{47979}Los Angeles and San Francisco.|Portland, Minneapolis.
{47992}{48109}Boston, New Haven, London, Brussels,|Stockholm, Helsinki,
{48112}{48189}Vienna, Munich, Italy and Spain
{48191}{48261}and China, South Korea, Japan.
{48336}{48367}Thank you.
{48374}{48467}I guess the thing I've spent more time|on than anything else in this slide show
{48470}{48529}is trying to identify
{48539}{48616}all those things in people's minds
{48618}{48735}that serve as obstacles|to them understanding this.
{48786}{48889}And whenever I feel like|I've identified an obstacle,
{48891}{48975}I try to take it apart, roll it away.|Move it.
{49006}{49056}Demolish it, blow it up.
{49257}{49308}I set myself a goal.
{49369}{49449}Communicate this real clearly.
{49478}{49543}The only way I know to do it
{49566}{49610}is city by city,
{49746}{49788}person by person,
{49906}{49953}family by family.
{50049}{50082}- Bye-bye. Thank you again.|- Bye.
{50097}{50158}And I have faith that pretty soon
{50168}{50222}enough minds are changed
{50252}{50320}that we cross a threshold.
{50370}{50401}Let me give you an example
{50403}{50480}of the wrong way to balance|the economy and the environment.
{50486}{50542}One part of this issue|involves automobiles.
{50545}{50606}Japan has mileage standards up here.
{50609}{50665}Europe plans to pass Japan.
{50669}{50781}Our allies in Australia and Canada|are leaving us behind.
{50788}{50831}Here is where we are.
{50887}{50920}Now there's a reason for it.
{50922}{51014}They say that we can't protect|the environment too much
{51017}{51093}without threatening the economy|and threatening the automakers.
{51096}{51201}Because automakers in China might|come in and just steal all our markets.
{51204}{51318}Well, here is where China's|auto mileage standards are now.
{51351}{51376}Way above ours.
{51379}{51442}We can't sell our cars in China today
{51455}{51543}because we don't meet|the Chinese environmental standards.
{51573}{51645}California has taken an initiative
{51647}{51749}to have higher-mileage cars|sold in California.
{51753}{51829}Now the auto companies|have sued California
{51832}{51891}to prevent this law from taking effect
{51893}{51991}because, as they point out,|11 years from now
{51993}{52093}this would mean that California|would have to have cars for sale
{52096}{52164}that are as efficient 11 years from now
{52166}{52209}as China's are today.
{52211}{52294}Clearly too onerous a provision|to comply with.
{52308}{52368}And is this helping|our companies succeed?
{52370}{52449}Well, actually, if you look at|who's doing well in the world,
{52452}{52534}it's the companies that are building|more-efficient cars.
{52541}{52588}And our companies are in deep trouble.
{52609}{52638}Final misconception.
{52641}{52709}If we accept that this problem is real,
{52711}{52773}maybe it's just too big|to do anything about.
{52782}{52878}And, you know, there are a lot of people|who go straight from denial
{52881}{52919}to despair
{52921}{52993}without pausing|on the intermediate step
{52996}{53070}of actually doing something|about the problem.
{53077}{53166}And that's what I'd like to finish with.|The fact that we already know
{53181}{53282}everything we need to know|to effectively address this problem.
{53290}{53352}We've got to do a lot of things,|not just one.
{53357}{53429}If we use more efficient
{53431}{53480}electricity appliances,
{53483}{53573}we can save this much off|of the global warming pollution
{53576}{53648}that would otherwise be|put into the atmosphere.
{53650}{53725}If we use other end-use efficiency,|this much.
{53728}{53787}If we have higher mileage cars,|this much.
{53789}{53864}And all these begin to add up.|Other transport efficiency,
{53867}{53913}renewable technology,
{53916}{53967}carbon capture and sequestration.
{53970}{54049}A big solution that you're gonna|be hearing a lot more about.
{54055}{54092}They all add up,
{54095}{54202}and pretty soon we are below|our 1970 emissions.
{54227}{54282}We have everything we need,
{54288}{54357}save perhaps political will.
{54371}{54468}But you know what? In America,|political will is a renewable resource.
{54589}{54633}We have the ability to do this.
{54647}{54708}Each one of us is|a cause of global warming,
{54710}{54776}but each of us can make choices|to change that.
{54778}{54882}With the things we buy, the electricity|we use, the cars we drive,
{54885}{54982}we can make choices to bring|our individual carbon emissions to zero.
{54989}{55059}The solutions are in our hands.
{55061}{55141}We just have to have the determination|to make them happen.
{55144}{55233}Are we gonna be left behind|as the rest of the world moves forward?
{55235}{55321}All of these nations have ratified Kyoto.
{55323}{55441}There are only two advanced nations|in the world that have not ratified Kyoto,
{55444}{55539}and we are one of them.|The other is Australia.
{55549}{55625}Luckily, several states|are taking the initiative.
{55628}{55700}The nine northeastern states|have banded together
{55702}{55750}on reducing CO2.
{55768}{55835}California and Oregon are taking|the initiative.
{55837}{55953}Pennsylvania's exercising leadership|on solar power and wind power.
{55955}{56045}And US cities are|stepping up to the plate.
{56051}{56121}One after the other, we have seen
{56154}{56260}all of these cities pledge|to take on global warming.
{56319}{56382}So what about the rest of us?
{56405}{56519}Ultimately this question|comes down to this.
{56521}{56597}Are we, as Americans,
{56619}{56687}capable of doing great things
{56689}{56747}even though they are difficult?
{56749}{56787}Are we capable
{56789}{56880}of rising above ourselves|and above history?
{56882}{56989}Well, the record indicates|that we do have that capacity.
{56991}{57057}We formed a nation,|we fought a revolution
{57060}{57129}and brought something new|to this Earth,
{57131}{57216}a free nation guaranteeing|individual liberty.
{57230}{57340}America made a moral decision.|Its slavery was wrong,
{57348}{57453}and that we could not be half free|and half slave.
{57464}{57505}We, as Americans, decided
{57508}{57577}that of course|women should have the right to vote.
{57580}{57640}We defeated totalitarianism|and won a war
{57643}{57724}in the Pacific and the Atlantic|simultaneously.
{57733}{57804}We desegregated our schools.
{57807}{57886}And we cured fearsome diseases|like polio.
{57889}{57924}We landed on the moon.
{57927}{58012}The very example of what's possible|when we are at our best.
{58015}{58093}We worked together|in a completely bipartisan way
{58095}{58141}to bring down communism.
{58144}{58236}We have even solved|a global environmental crisis before,
{58238}{58305}the hole in the stratospheric|ozone layer.
{58308}{58368}This was said to be|an impossible problem to solve
{58371}{58434}because it's|a global environmental challenge
{58437}{58529}requiring cooperation|from every nation in the world.
{58536}{58582}But we took it on.
{58585}{58665}And the United States took the lead|in phasing out the chemicals
{58667}{58712}that caused that problem.
{58714}{58829}So now we have to use our political|processes in our democracy,
{58831}{58910}and then decide to act together|to solve those problems.
{58913}{58989}But we have to have|a different perspective on this one.
{59000}{59072}It's different from any problem|we have ever faced before.
{59134}{59247}You remember that home movie|of the Earth spinning in space?
{59277}{59378}One of those spacecraft continuing|on out into the universe,
{59394}{59480}when it got four billion miles|out in space,
{59482}{59571}Carl Sagan said,|"Let's take another picture of the Earth."
{59603}{59652}You see that pale blue dot?
{59679}{59702}That's us.
{59717}{59800}Everything that has ever happened|in all of human history
{59814}{59868}has happened on that pixel.
{59886}{59944}All the triumphs and all the tragedies.
{59960}{60015}All the wars, all the famines.
{60029}{60076}All the major advances.
{60114}{60154}It's our only home.
{60187}{60282}And that is what is at stake.
{60297}{60395}Our ability to live
{60405}{60444}on planet Earth,
{60470}{60525}to have a future as a civilization.
{60627}{60700}I believe this is a moral issue.
{60717}{60790}It is your time to seize this issue.
{60793}{60893}It is our time to rise again,|to secure our future.
{61163}{61265}There's nothing that unusual|about what I'm doing with this.
{61306}{61396}What is unusual is that|I had the privilege to be shown it
{61398}{61437}as a young man.
{61478}{61537}Ladies and gentlemen, Mr. Al Gore.
{61556}{61657}It's almost as if a window was opened|through which
{61663}{61755}the future was very clearly visible.
{61789}{61837}"See that?" he said, "See that?
{61891}{61976}"That's the future in which you are|going to live your life."
{62536}{62583}Future generations
{62600}{62676}may well have occasion|to ask themselves,
{62686}{62748}"What were our parents thinking?
{62751}{62857}"Why didn't they wake up|when they had a chance?"
{62961}{63065}We have to hear that question|from them, now.
{7}{64}And they didn't find that before.
{73}{122}But what does it mean to us?
{126}{205}To look at a vast expanse of open water
{207}{293}at the top of our world|that used to be covered by ice.
{311}{354}We ought to care a lot
{357}{417}because it has planetary effects.
{433}{541}The Earth's climate is like a big engine|for redistributing heat
{543}{591}from the equator to the poles.
{595}{684}And it does that by means|of ocean currents and wind currents.
{695}{799}They tell us, the scientists do, that the|Earth's climate is a nonlinear system.
{802}{876}Just a fancy way they have of saying
{880}{962}that the changes are not|all just gradual.
{965}{1032}Some of them come suddenly,|in big jumps.
{1039}{1126}On a worldwide basis,|the annual average temperature is
{1128}{1197}about 58 degrees Fahrenheit.
{1199}{1284}If we have an increase of five degrees,
{1291}{1358}which is on the low end|of the projections,
{1366}{1413}look at how that translates globally.
{1416}{1501}That means an increase of only|one degree at the equator,
{1503}{1575}but more than 12 degrees at the pole.
{1579}{1654}And so all those wind|and ocean current patterns
{1657}{1769}that have formed since the last ice age|and have been relatively stable,
{1772}{1839}they're all up in the air and they change.
{1859}{1906}And one of the ones|they're most worried about,
{1908}{2000}where they've spent a lot of time|studying the problem,
{2003}{2050}is in the North Atlantic
{2054}{2126}where the Gulf Stream comes up|and meets the cold winds
{2129}{2182}coming off the Arctic over Greenland.
{2185}{2271}And that evaporates so that the heat|out of the Gulf Stream
{2274}{2323}and the steam is carried over|to Western Europe
{2326}{2390}by the prevailing winds|and the Earth's rotation.
{2393}{2460}But isn't it interesting that|the whole ocean current system
{2463}{2522}is all linked together in this loop?
{2525}{2581}They call it the ocean conveyor.
{2589}{2669}And the red are|the warm surface currents.
{2671}{2723}The Gulf Stream is|the best known of them.
{2726}{2825}But the blue represent the cold currents
{2827}{2863}running in the opposite direction,
{2865}{2967}and we don't see them at all because|they run along the bottom of the ocean.
{2970}{3081}Up in the North Atlantic,|after that heat is pulled out,
{3088}{3173}what's left behind is|colder water and saltier water
{3176}{3225}because the salt doesn't go anywhere.
{3228}{3294}And so that makes it|denser and heavier.
{3299}{3375}And so that cold, dense,|heavy water sinks
{3378}{3473}at the rate of five billion|gallons per second.
{3492}{3575}And then that pulls that current|back south.
{3589}{3645}At the end of the last ice age,
{3647}{3726}as the last glacier was receding|from North America,
{3747}{3839}the ice melted|and a giant pool of fresh water
{3842}{3882}formed in North America.
{3885}{3981}And the Great Lakes are the remnants|of that huge lake.
{3988}{4098}An ice dam on the eastern border|formed and one day it broke.
{4117}{4192}And all that fresh water|came rushing out,
{4195}{4250}ripping open the St. Lawrence there,
{4261}{4343}and it diluted the salty, dense,|cold water,
{4347}{4434}made it fresher and lighter,|so it stopped sinking.
{4450}{4510}And that pump shut off.
{4529}{4582}And the heat transfer stopped.
{4589}{4689}And Europe went back into an ice age|for another 900 to 1,000 years.
{4692}{4792}And the change from conditions|like we have here today
{4806}{4845}to an ice age
{4847}{4938}took place in perhaps|as little as 10 years' time.
{4953}{5006}So that's a sudden jump.
{5011}{5081}Now, of course that's|not gonna happen again
{5083}{5160}because the glaciers of North America|are not there, and...
{5163}{5254}Is there any other big chunk of ice|anywhere near there?
{5272}{5302}Oh, yeah.
{5327}{5377}We'll come back to that one.
{5866}{5959}It's extremely frustrating to me
{5999}{6109}to communicate over and over again,|as clearly as I can.
{6222}{6290}And we are still, by far,
{6292}{6355}the worst contributor to the problem.
{6468}{6507}And I look around
{6510}{6598}and look for really meaningful signs
{6601}{6673}that we're about to really change.
{6727}{6774}I don't see it right now.
{6789}{6896}A number of very reputable scientists|have said that one factor of air pollution
{6899}{6983}is oxides of nitrogen|from decaying vegetation.
{6987}{7093}This is what causes the haze that gave|the big Smoky Mountains their name.
{7100}{7146}Thank you very much, okay.
{7159}{7247}This guy is so far off|in the environmental extreme,
{7250}{7346}we'll be up to our neck in owls|and out of work for every American.
{7356}{7393}This guy is crazy.
{7403}{7516}Even if humans were causing|global warming, and we are not,
{7519}{7601}this could be maybe the greatest hoax|ever perpetrated
{7603}{7641}on the American people.
{7643}{7715}We're dealing with something|that's highly emotional.
{7742}{7813}If an issue is not
{7835}{7931}on the tips|of their constituents' tongues,
{7952}{8014}it's easy for them to ignore it.
{8157}{8256}To say, "Well, we'll deal|with that tomorrow."
{8382}{8462}So the same phenomena of changing|all these patterns
{8464}{8526}is also affecting the seasons.
{8532}{8589}Here is a study from the Netherlands.
{8592}{8676}The peak arrival date for migratory birds
{8679}{8746}25 years ago was April 25th,
{8749}{8817}and their chicks hatched|on June the 3rd.
{8819}{8906}Just at the time when the caterpillars|were coming out.
{8911}{8970}Nature's plan.
{8978}{9044}But 20 years of warming later,
{9053}{9113}the caterpillars peaked|two weeks earlier,
{9115}{9210}and the chicks tried to catch up with it,|but they couldn't.
{9230}{9269}And so, they're in trouble.
{9272}{9345}And there are millions|of ecological niches
{9353}{9430}that are affected by global warming|in just this way.
{9440}{9539}This is the number of days with frost|in Southern Switzerland
{9542}{9579}over the last 100 years.
{9582}{9638}It has gone down rapidly.|But now watch this.
{9641}{9741}This is the number|of invasive exotic species
{9746}{9864}that have rushed in to fill the new|ecological niches that are opening up.
{9868}{9927}That's happening here|in the United States, too.
{9930}{9992}You've heard|of the pine beetle problem?
{9996}{10081}Those pine beetles used to be killed|by the cold winters,
{10087}{10140}but there are fewer days of frost,
{10143}{10211}and so the pine trees are|being devastated.
{10214}{10332}This is part of 14 million acres|of spruce trees in Alaska
{10344}{10434}that have been killed by bark beetles.|The exact same phenomenon.
{10439}{10498}There are cities that were founded
{10501}{10566}because they were just above|the mosquito line.
{10569}{10656}Nairobi is one, Harare is another.|There are plenty of others.
{10663}{10762}Now the mosquitoes, with warming,|are climbing to higher altitudes.
{10767}{10872}There are a lot of vectors for infectious|diseases that are worrisome to us
{10875}{10924}that are also expanding their range.
{10927}{10998}Not only mosquitoes,|but all of these others as well.
{11000}{11069}And we've had 30 so-called|new diseases
{11071}{11151}that have emerged|just in the last quarter century.
{11159}{11250}And a lot of them, like SARS, have|caused tremendous problems.
{11255}{11322}The resistant forms of tuberculosis.|There are others.
{11324}{11382}And there's been a re-emergence|of some diseases
{11384}{11436}that were once under control.
{11439}{11557}The avian flu, of course,|quite a serious matter, as you know.
{11567}{11601}West Nile Virus.
{11603}{11682}It came to the eastern shore|of Maryland in 1999.
{11684}{11739}Two years later,|it was across the Mississippi.
{11742}{11832}And two years after that,|it had spread across the continent.
{11839}{11895}But these are very troubling signs.
{11898}{11954}Coral reefs all over the world,
{11957}{12014}because of global warming|and other factors,
{12016}{12089}are bleaching and they end up like this.
{12095}{12165}And all the fish species|that depend on the coral reefs
{12167}{12229}are also in jeopardy as a result.
{12231}{12308}Overall, species loss is now occurring
{12311}{12376}at a rate 1,000 times greater|than the natural background rate.
{12427}{12489}This brings me to the second canary|in the coal mine.
{12491}{12522}Antarctica.
{12524}{12597}The largest mass of ice on the planet|by far.
{12604}{12672}A friend of mine said in 1978,
{12677}{12762}"If you see the breakup of ice shelves|along the Antarctic peninsula,
{12765}{12799}"watch out
{12802}{12905}"because that should be seen|as an alarm bell for global warming."
{12907}{12986}And actually, if you look|at the peninsula up close,
{12988}{13093}every place where you see|one of these green blotches here
{13100}{13183}is an ice shelf larger|than the state of Rhode Island
{13186}{13274}that has broken up|just in the last 15 to 20 years.
{13277}{13325}I want to focus on just one of them.
{13328}{13364}It's called Larsen B.
{13367}{13450}I want you to look|at these black pools here.
{13467}{13548}It makes it seem almost|as if we're looking through the ice
{13550}{13619}to the ocean beneath.|But that's an illusion.
{13625}{13709}This is melting water|that forms in pools,
{13715}{13775}and if you were flying over it|in a helicopter,
{13778}{13838}you'd see it's 700 feet tall.
{13841}{13930}They are so majestic, so massive.
{13947}{14022}In the distance are the mountains|and just before the mountains
{14025}{14098}is the shelf of the continent, there.
{14128}{14173}This is floating ice,
{14176}{14277}and there's land-based ice|on the down slope of those mountains.
{14288}{14402}From here to the mountains|is about 20 to 25 miles.
{14414}{14489}Now they thought this would be|stable for at least 100 years,
{14491}{14529}even with global warming.
{14539}{14610}The scientists who study|these ice shelves
{14638}{14685}were absolutely astonished
{14688}{14732}when they were looking|at these images.
{14741}{14804}Starting on January 31, 2002
{14807}{14873}in a period of 35 days
{14875}{14925}this ice shelf completely disappeared.
{14963}{15076}They could not figure out how|in the world this happened so rapidly.
{15096}{15202}And they went back to try to figure out|where they'd gone wrong.
{15214}{15308}And that's when they focused|on those pools of melting water.
{15329}{15401}But even before they could figure out|what had happened there,
{15403}{15462}something else started going wrong.
{15465}{15524}When the floating sea-based ice|cracked up,
{15527}{15594}it no longer held back|the ice on the land,
{15597}{15681}and the land-based ice|then started falling into the ocean.
{15684}{15737}It was like letting the cork|out of a bottle.
{15739}{15828}And there's a difference between|floating ice and land-based ice.
{15830}{15921}That's like the difference between|an ice cube floating in a glass of water,
{15923}{16010}which when it melts doesn't raise|the level of water in the glass,
{16013}{16082}and a cube that's sitting atop|a stack of ice cubes
{16084}{16144}which melts and flows over the edge.
{16156}{16238}That's why the citizens|of these Pacific nations
{16241}{16301}have all had to evacuate|to New Zealand.
{16331}{16390}But I want to focus on West Antarctica
{16393}{16509}because it illustrates two factors about|land-based ice and sea-based ice.
{16511}{16594}It's a little of both.|It's propped up on tops of islands,
{16600}{16668}but the ocean comes up underneath it.
{16679}{16744}So as the ocean gets warmer,|it has an impact on it.
{16764}{16816}If this were to go,
{16822}{16886}sea level worldwide|would go up 20 feet.
{16906}{17010}They've measured disturbing changes|on the underside of this ice sheet.
{17012}{17104}It's considered relatively|more stable, however,
{17108}{17195}than another big body of ice|that's roughly the same size.
{17211}{17316}Greenland would also raise sea level|almost 20 feet
{17318}{17351}if it went.
{17355}{17417}A friend of mine just brought back|some pictures
{17419}{17486}of what's going on on Greenland|right now.
{17492}{17586}Dramatic changes.|These are the same kinds of pools
{17596}{17673}that formed here,|on this ice shelf in Antarctica.
{17691}{17740}And the scientists thought
{17743}{17845}that when that water seeped back|into the ice, it would just refreeze.
{17856}{17929}But they found out|that actually what happens
{17932}{18015}is that it just keeps on going.|It tunnels to the bottom
{18020}{18080}and makes the ice like Swiss cheese,
{18083}{18119}sort of like termites.
{18131}{18193}This shows what happens|to the crevasses,
{18195}{18305}and when lakes form,|they create what are called moulins.
{18312}{18354}The water goes down to the bottom
{18356}{18441}and it lubricates|where the ice meets the bedrock.
{18448}{18502}See these people here for scale.
{18508}{18608}This is not on the edge of Greenland,|this is in the middle of the ice mass.
{18611}{18688}This is a massive rushing torrent
{18694}{18743}of fresh melt water
{18746}{18828}tunneling straight down|through the Greenland ice
{18830}{18874}to the bedrock below.
{18879}{18993}Now, to some extent,|there has always been seasonal melting
{19003}{19097}and moulins have formed in the past,|but not like now.
{19111}{19209}In 1992, they measured|this amount of melting in Greenland.
{19219}{19279}Ten years later, this is what happened.
{19286}{19348}And here is the melting from 2005.
{19382}{19456}Tony Blair's scientific advisor|has said that
{19458}{19527}because of what's happening|in Greenland right now,
{19530}{19598}the maps of the world will have|to be redrawn.
{19608}{19669}If Greenland broke up and melted,
{19687}{19781}or if half of Greenland|and half of West Antarctica
{19786}{19822}broke up and melted,
{19825}{19906}this is what would happen|to the sea level in Florida.
{20034}{20098}This is what would happen|to San Francisco Bay.
{20147}{20207}A lot of people live in these areas.
{20224}{20298}The Netherlands,|one of the low countries.
{20343}{20394}Absolutely devastating.
{20398}{20493}The area around Beijing that's home|to tens of millions of people.
{20542}{20621}Even worse, in the area|around Shanghai,
{20623}{20676}there are 40 million people.
{20726}{20831}Worse still, Calcutta,|and to the east, Bangladesh,
{20834}{20901}the area covered includes|60 million people.
{20930}{21046}Think of the impact of a couple|hundred thousand refugees
{21055}{21122}when they're displaced|by an environmental event.
{21129}{21233}And then imagine the impact|of a hundred million or more.
{21265}{21303}Here's Manhattan.
{21326}{21390}This is the World Trade Center|memorial site.
{21421}{21501}And after the horrible events of 9/11,
{21544}{21589}we said, "Never again."
{21614}{21677}But this is what would happen|to Manhattan.
{21806}{21857}They can measure this precisely,
{21860}{21931}just as the scientists could|predict precisely
{21934}{22005}how much water would breach|the levees in New Orleans.
{22035}{22146}The area where the World Trade Center|Memorial is to be located
{22153}{22198}would be underwater.
{22227}{22346}Is it possible that we should prepare|against other threats besides terrorists?
{22360}{22448}Maybe we should be concerned|about other problems as well.
{22626}{22680}1.3 billion people.
{22731}{22781}An economy that's surging.
{22837}{22885}More and more energy needs.
{22900}{22957}Massive coal reserves.
{22983}{23063}The coal belt in Northern China,
{23095}{23138}- Inner Mongolia.|- Right.
{23142}{23211}Then there's Shaanxi province.
{23214}{23306}- And also biggest coal mine here.|- Up here.
{23309}{23360}- Yeah.|- Now, is that an open pit mine?
{23363}{23402}- Yes.|- Yes.
{23405}{23470}Every time I've visited China,
{23473}{23566}I've learned from their scientists.|They're right on the cutting edge.
{23568}{23633}Give me some sense of the numbers of
{23635}{23706}new coal fire generating plants.
{23709}{23778}Well, I have to say|that the number is enormous
{23780}{23823}because it's so profitable.
{23831}{23943}This issue is really the same for China|as it is for the US.
{23975}{24082}We are both using old technologies|that are dirty and polluting.
{24084}{24120}...more flooding and more drought
{24123}{24182}and stronger storms is going up,
{24185}{24246}and global warming is implicated|in the pattern.
{24249}{24343}And if you were to give some|suggestions to everybody here
{24346}{24444}about, like, what we can do|for the situation now.
{24446}{24529}Separating the truth from the fiction
{24544}{24649}and the accurate connections|from the misunderstandings
{24657}{24715}is part of what you learn here.
{24735}{24853}But when the warnings are accurate|and based on sound science,
{24870}{24954}then we as human beings,|whatever country we live in,
{24957}{25010}have to find a way to make sure
{25013}{25104}that the warnings are heard|and responded to.
{25284}{25394}We both have a hard time|shaking loose the familiar patterns
{25397}{25445}that we've relied on in the past.
{25453}{25570}We both face completely|unacceptable consequences.
{25838}{25911}And there are three factors|that are causing this collision,
{25914}{25958}and the first is population.
{25965}{26073}When my generation, the baby boom|generation, was born after World War II,
{26075}{26142}the population had just crossed|the two billion mark.
{26184}{26241}Now, I'm in my 50s,
{26243}{26327}and it's already gone|to almost six and a half billion.
{26350}{26464}And if I reach the demographic|expectation for the baby boomers,
{26473}{26515}it'll go over nine billion.
{26531}{26644}So if it takes 10,000 generations|to reach two billion
{26647}{26721}and then in one human lifetime, ours,
{26724}{26790}it goes from two billion to nine billion,
{26804}{26880}something profoundly different's|going on right now.
{26884}{26946}We're putting more pressure|on the Earth.
{26949}{27021}Most of it's in the poorer nations|of the world.
{27024}{27089}This puts pressure on food demand.
{27091}{27146}It puts pressure on water demand.
{27148}{27230}It puts pressure on vulnerable|natural resources,
{27232}{27267}and this pressure's one of the reasons
{27270}{27342}why we have seen all the devastation|of the forest,
{27345}{27394}not only tropical, but elsewhere.
{27398}{27445}It is a political issue.
{27448}{27555}This is the border between Haiti|and the Dominican Republic.
{27558}{27658}One set of policies here,|another set of policies here.
{27666}{27765}Much of it comes not only|because of cutting, but also burning.
{27770}{27855}Almost 30% of all the CO2 that goes up|each year into the atmosphere
{27858}{27917}comes from forest burning.
{27923}{28021}This is a time-lapse picture of the Earth|at night over a six-month period
{28023}{28078}showing the lights of the cities in white
{28081}{28141}and the burning forests|and brush fires in red.
{28143}{28220}The yellow areas are the gas flares,|like these in Siberia.
{28235}{28275}And that brings me to the second factor
{28278}{28344}that has transformed our relationship|to the Earth.
{28346}{28450}The scientific and technological|revolution is a great blessing
{28455}{28519}in that it has given us|tremendous benefits
{28522}{28598}in areas like medicine|and communications.
{28601}{28696}But this new power that we have|also brings a responsibility
{28698}{28735}to think about its consequences.
{28742}{28771}Here's a formula to think about.
{28774}{28866}Old habits plus old technology|have predictable consequences.
{28883}{28982}Old habits that are hard to change|plus new technology
{28988}{29058}can have dramatically|altered consequences.
{29061}{29138}Warfare with spears|and bows and arrows
{29140}{29240}and rifles and machine guns,|that's one thing.
{29244}{29297}But then a new technology came.
{29484}{29548}We have to think differently about war
{29569}{29664}because the new technologies|so completely transformed
{29666}{29731}the consequences of that old habit
{29734}{29839}that we can't just mindlessly continue|the patterns of the past.
{29865}{29975}In the same way, we have always|exploited the Earth for sustenance.
{29985}{30081}For most of our existence,|we used relatively simple tools.
{30083}{30143}The plow, the tractor.
{30157}{30225}But even tools like shovels|are different now.
{30238}{30276}Shovel used to be this.
{30289}{30331}Shovels have gotten bigger.
{30338}{30404}And every year, they get more powerful.
{30410}{30520}So our ability to have an effect,|in this case on the surface of the Earth,
{30522}{30565}is utterly transformed.
{30570}{30677}You can say the same thing|about irrigation, which is a great thing.
{30683}{30786}But when we divert rivers|without considering the consequences,
{30788}{30883}then sometimes rivers no longer|reach the sea.
{30897}{30935}There were two rivers in Central Asia
{30938}{31000}that were used|by the former Soviet Union
{31003}{31040}for irrigating cotton fields unwisely.
{31043}{31117}The Aral Sea was fed by them.
{31120}{31186}It used to be the fourth largest|inland sea in the world.
{31189}{31264}When I went there,|I saw this strange sight
{31267}{31366}of an enormous fishing fleet|resting in the sand.
{31380}{31495}This is the canal that the fishing|industry desperately tried to build
{31498}{31547}to get to the receding shoreline.
{31554}{31622}Making mistakes in our dealings|with nature can have
{31624}{31665}bigger consequences now
{31667}{31762}because our technologies are often|bigger than the human scale.
{31769}{31859}When you put them all together,|they've made us a force of nature.
{31866}{31926}And this is also a political issue.
{31932}{31990}This is a computer map of the world
{31993}{32101}that distorts to show the relative|contributions to global warming.
{32113}{32202}In our country, we are responsible|for more than all of South America,
{32205}{32265}all of Africa, all of the Middle East,
{32267}{32339}all of Asia, all combined.
{32350}{32465}The per capita average in Africa, India,|China, Japan, EU, Russia.
{32467}{32545}There's where we are.|Way, way above everyone else.
{32547}{32640}If you take population into account,|it's a little bit different.
{32643}{32716}China's playing a bigger role,|so is Europe.
{32718}{32810}But we are still by all odds|the largest contributor.
{32815}{32900}And so it is up to us to look|at how we think about it,
{32902}{32966}because our way of thinking|is the third and final factor
{32969}{33031}that transforms our relationship|to the Earth.
{33035}{33140}If a frog jumps into|a pot of boiling water,
{33142}{33224}it jumps right out again|because it senses the danger.
{33226}{33280}But the very same frog,
{33282}{33363}if it jumps into a pot of lukewarm water
{33366}{33422}that is slowly brought to a boil,
{33425}{33500}will just sit there and it won't move.
{33502}{33608}It'll just sit there, even as the|temperature continues to go up and up.
{33610}{33722}It'll stay there, until...|Until it's rescued.
{33746}{33802}It's important to rescue the frog.
{33893}{33931}But the point is this.
{33947}{34033}Our collective nervous system is like|that frog's nervous system.
{34035}{34141}It takes a sudden jolt sometimes|before we become aware of a danger.
{34143}{34220}If it seems gradual,|even if it really is happening quickly,
{34222}{34332}we're capable of just sitting there|and not responding.
{34334}{34350}And not reacting.
{34498}{34565}I don't remember a time|when I was a kid
{34591}{34690}when summertime didn't mean|working with tobacco.
{34693}{34776}It was just... I used to love it.|It was during that period
{34778}{34869}when working with the guys on the farm
{34872}{34916}seemed like fun to me.
{34950}{35061}Starting in 1964,|with the Surgeon General's report,
{35102}{35158}the evidence was laid out|on the connection
{35161}{35260}between smoking cigarettes|and lung cancer.
{35342}{35388}We kept growing tobacco.
{35484}{35588}Nancy was almost 10 years|older than me,
{35590}{35654}and there were only the two of us.
{35702}{35758}She was my protector
{35761}{35846}and my friend at the same time.
{35904}{35979}She started smoking|when she was a teenager
{35998}{36077}and never stopped.
{36122}{36170}She died of lung cancer.
{36269}{36331}That's one of the ways|you don't want to die.
{36409}{36487}The idea that we had been
{36528}{36586}part of that economic pattern
{36589}{36657}that produced the cigarettes,
{36660}{36731}that produced the cancer,
{36738}{36773}it was so...
{36807}{36877}It was so painful on so many levels.
{36923}{37038}My father, he had grown tobacco|all his life. He stopped.
{37101}{37181}Whatever explanation
{37197}{37285}had seemed to make sense in the past,|just didn't cut it anymore.
{37326}{37362}He stopped it.
{37544}{37654}It's just human nature to take time|to connect the dots. I know that.
{37683}{37801}But I also know that there can be|a day of reckoning
{37818}{37925}when you wish you had connected|the dots more quickly.
{38125}{38207}There are three misconceptions in|particular that bedevil our thinking.
{38210}{38253}First, isn't there a disagreement|among scientists
{38256}{38314}about whether the problem|is real or not?
{38318}{38370}Actually, not really.
{38381}{38469}There was a massive study|of every scientific article
{38471}{38582}in a peer-reviewed journal written|on global warming for the last 10 years.
{38591}{38693}And they took a big sample of 10%,|928 articles.
{38709}{38807}And you know the number of those that|disagreed with the scientific consensus
{38810}{38894}that we're causing global warming|and that it's a serious problem?
{38897}{38943}Out of the 928, zero.
{38982}{39062}The misconception that there's|disagreement about the science
{39069}{39171}has been deliberately created|by a relatively small group of people.
{39178}{39241}One of their internal memos leaked.
{39243}{39314}And here's what it said,|according to the press.
{39317}{39406}Their objective is to reposition|global warming
{39409}{39456}as theory rather than fact.
{39484}{39515}This has happened before.
{39586}{39648}After the Surgeon General's report.
{39681}{39748}One of their memos leaked|40 years ago. Here's what they said.
{39750}{39788}"Doubt is our product,
{39802}{39917}"since it is the best means of creating|a controversy in the public's mind."
{39937}{39977}But have they succeeded?
{39981}{40075}You'll remember that there were|928 peer-reviewed articles.
{40078}{40149}Zero percent|disagreed with the consensus.
{40152}{40236}There was another study of all|the articles in the popular press.
{40240}{40329}Over the last 14 years,|they looked at a sample of 636.
{40332}{40372}More than half of them said,
{40387}{40482}"Well, we're not sure. It could be|a problem, may not be a problem."
{40493}{40552}So no wonder people are confused.
{40782}{40807}Hey.
{40830}{40864}What did you find out?
{40924}{40962}Working for who?
{41036}{41069}Chief of Staff?
{41073}{41096}I'm gonna...
{41098}{41153}That's the White House|environment office.
{41162}{41277}American Petroleum Institute. It's fair|to say that's the oil and gas lobby.
{41308}{41343}Is that fair?
{41352}{41387}Totally fair.
{41418}{41516}Do a little bit more and see|who his clients were.
{41538}{41600}So he was defending|the Exxon "Valdez" thing.
{41640}{41683}Uh, very. Thank you.
{41746}{41842}Scientists have|an independent obligation
{41861}{41941}to respect and present the truth|as they see it.
{42001}{42113}Why do you directly contradict yourself
{42133}{42230}in the testimony you're giving|about this scientific question?
{42233}{42321}The last paragraph in that section|was not a paragraph which I wrote.
{42323}{42368}That was added to my testimony.
{42370}{42456}If they force you to change|a scientific conclusion,
{42458}{42532}it's a form of science fraud by them.
{42535}{42613}You know, in the Soviet Union,|ordering scientists
{42615}{42707}to change their studies to conform|with the ideology...
{42816}{42859}I've seen scientists
{42877}{42947}who were persecuted,
{42973}{43010}ridiculed,
{43029}{43147}deprived of jobs, income,
{43188}{43277}simply because the facts|they discovered
{43280}{43356}led them to an inconvenient truth
{43442}{43500}that they insisted on telling.
{43592}{43661}He worked for|the American Petroleum Institute.
{43677}{43720}And in January of 2001,
{43722}{43812}he was put by the president in charge|of environmental policy.
{43854}{43918}He received a memo from the EPA
{43932}{44009}that warned about global warming
{44017}{44095}and he edited. He has no|scientific training whatsoever.
{44118}{44185}But he took it upon himself|to overrule the scientist.
{44188}{44264}I said, "I want to see|what this guy's handwriting looks like."
{44266}{44357}This is the memo from the EPA.|These are his actual pen strokes.
{44369}{44452}He says, "No, you can't say this.|This is just speculation."
{44461}{44523}This was embarrassing|to the White House,
{44526}{44613}so this fellow resigned a few days later.
{44615}{44710}And the day after he resigned,|he went to work for Exxon Mobil.
{44746}{44819}You know, more than 100 years ago,|Upton Sinclair wrote this.
{44822}{44891}That it's difficult to get a man|to understand something
{44905}{45005}if his salary depends upon|his not understanding it.
{45178}{45215}The second misconception.
{45217}{45276}Do we have to choose between|the economy and the environment?
{45278}{45315}This is a big one.
{45318}{45368}Lot of people say we do.
{45371}{45448}I was trying to convince|the previous administration,
{45450}{45522}the first Bush administration,|to go to the Earth Summit.
{45525}{45574}And they organized|a big White House conference
{45577}{45621}to say, "Oh, we're on top of this."
{45623}{45667}And one of these view graphs|caught my attention.
{45669}{45714}And I want to talk to you about it|for a minute.
{45717}{45802}Now here is the choice|that we have to make
{45805}{45845}according to this group.
{45852}{45958}We have here a scales that balances|two different things.
{45971}{46049}On one side, we have gold bars.
{46146}{46188}Don't they look good?
{46201}{46270}I'd just like to have|some of those gold bars.
{46341}{46455}On the other side of the scales,|the entire planet.
{46799}{46880}I think this is a false choice|for two reasons.
{46886}{46975}Number one, if we don't have a planet...
{47059}{47152}The other reason is that|if we do the right thing,
{47155}{47206}then we're gonna create a lot of wealth
{47209}{47266}- and we're gonna create a lot of jobs.|- Yes.
{47269}{47345}Because doing the right thing|moves us forward.
{47461}{47565}I've probably given this slide show|1,000 times.
{47705}{47764}I would say, at least 1,000 times.
{47794}{47874}Nashville to Knoxville|to Aspen and Sundance.
{47877}{47979}Los Angeles and San Francisco.|Portland, Minneapolis.
{47992}{48109}Boston, New Haven, London, Brussels,|Stockholm, Helsinki,
{48112}{48189}Vienna, Munich, Italy and Spain
{48191}{48261}and China, South Korea, Japan.
{48336}{48367}Thank you.
{48374}{48467}I guess the thing I've spent more time|on than anything else in this slide show
{48470}{48529}is trying to identify
{48539}{48616}all those things in people's minds
{48618}{48735}that serve as obstacles|to them understanding this.
{48786}{48889}And whenever I feel like|I've identified an obstacle,
{48891}{48975}I try to take it apart, roll it away.|Move it.
{49006}{49056}Demolish it, blow it up.
{49257}{49308}I set myself a goal.
{49369}{49449}Communicate this real clearly.
{49478}{49543}The only way I know to do it
{49566}{49610}is city by city,
{49746}{49788}person by person,
{49906}{49953}family by family.
{50049}{50082}- Bye-bye. Thank you again.|- Bye.
{50097}{50158}And I have faith that pretty soon
{50168}{50222}enough minds are changed
{50252}{50320}that we cross a threshold.
{50370}{50401}Let me give you an example
{50403}{50480}of the wrong way to balance|the economy and the environment.
{50486}{50542}One part of this issue|involves automobiles.
{50545}{50606}Japan has mileage standards up here.
{50609}{50665}Europe plans to pass Japan.
{50669}{50781}Our allies in Australia and Canada|are leaving us behind.
{50788}{50831}Here is where we are.
{50887}{50920}Now there's a reason for it.
{50922}{51014}They say that we can't protect|the environment too much
{51017}{51093}without threatening the economy|and threatening the automakers.
{51096}{51201}Because automakers in China might|come in and just steal all our markets.
{51204}{51318}Well, here is where China's|auto mileage standards are now.
{51351}{51376}Way above ours.
{51379}{51442}We can't sell our cars in China today
{51455}{51543}because we don't meet|the Chinese environmental standards.
{51573}{51645}California has taken an initiative
{51647}{51749}to have higher-mileage cars|sold in California.
{51753}{51829}Now the auto companies|have sued California
{51832}{51891}to prevent this law from taking effect
{51893}{51991}because, as they point out,|11 years from now
{51993}{52093}this would mean that California|would have to have cars for sale
{52096}{52164}that are as efficient 11 years from now
{52166}{52209}as China's are today.
{52211}{52294}Clearly too onerous a provision|to comply with.
{52308}{52368}And is this helping|our companies succeed?
{52370}{52449}Well, actually, if you look at|who's doing well in the world,
{52452}{52534}it's the companies that are building|more-efficient cars.
{52541}{52588}And our companies are in deep trouble.
{52609}{52638}Final misconception.
{52641}{52709}If we accept that this problem is real,
{52711}{52773}maybe it's just too big|to do anything about.
{52782}{52878}And, you know, there are a lot of people|who go straight from denial
{52881}{52919}to despair
{52921}{52993}without pausing|on the intermediate step
{52996}{53070}of actually doing something|about the problem.
{53077}{53166}And that's what I'd like to finish with.|The fact that we already know
{53181}{53282}everything we need to know|to effectively address this problem.
{53290}{53352}We've got to do a lot of things,|not just one.
{53357}{53429}If we use more efficient
{53431}{53480}electricity appliances,
{53483}{53573}we can save this much off|of the global warming pollution
{53576}{53648}that would otherwise be|put into the atmosphere.
{53650}{53725}If we use other end-use efficiency,|this much.
{53728}{53787}If we have higher mileage cars,|this much.
{53789}{53864}And all these begin to add up.|Other transport efficiency,
{53867}{53913}renewable technology,
{53916}{53967}carbon capture and sequestration.
{53970}{54049}A big solution that you're gonna|be hearing a lot more about.
{54055}{54092}They all add up,
{54095}{54202}and pretty soon we are below|our 1970 emissions.
{54227}{54282}We have everything we need,
{54288}{54357}save perhaps political will.
{54371}{54468}But you know what? In America,|political will is a renewable resource.
{54589}{54633}We have the ability to do this.
{54647}{54708}Each one of us is|a cause of global warming,
{54710}{54776}but each of us can make choices|to change that.
{54778}{54882}With the things we buy, the electricity|we use, the cars we drive,
{54885}{54982}we can make choices to bring|our individual carbon emissions to zero.
{54989}{55059}The solutions are in our hands.
{55061}{55141}We just have to have the determination|to make them happen.
{55144}{55233}Are we gonna be left behind|as the rest of the world moves forward?
{55235}{55321}All of these nations have ratified Kyoto.
{55323}{55441}There are only two advanced nations|in the world that have not ratified Kyoto,
{55444}{55539}and we are one of them.|The other is Australia.
{55549}{55625}Luckily, several states|are taking the initiative.
{55628}{55700}The nine northeastern states|have banded together
{55702}{55750}on reducing CO2.
{55768}{55835}California and Oregon are taking|the initiative.
{55837}{55953}Pennsylvania's exercising leadership|on solar power and wind power.
{55955}{56045}And US cities are|stepping up to the plate.
{56051}{56121}One after the other, we have seen
{56154}{56260}all of these cities pledge|to take on global warming.
{56319}{56382}So what about the rest of us?
{56405}{56519}Ultimately this question|comes down to this.
{56521}{56597}Are we, as Americans,
{56619}{56687}capable of doing great things
{56689}{56747}even though they are difficult?
{56749}{56787}Are we capable
{56789}{56880}of rising above ourselves|and above history?
{56882}{56989}Well, the record indicates|that we do have that capacity.
{56991}{57057}We formed a nation,|we fought a revolution
{57060}{57129}and brought something new|to this Earth,
{57131}{57216}a free nation guaranteeing|individual liberty.
{57230}{57340}America made a moral decision.|Its slavery was wrong,
{57348}{57453}and that we could not be half free|and half slave.
{57464}{57505}We, as Americans, decided
{57508}{57577}that of course|women should have the right to vote.
{57580}{57640}We defeated totalitarianism|and won a war
{57643}{57724}in the Pacific and the Atlantic|simultaneously.
{57733}{57804}We desegregated our schools.
{57807}{57886}And we cured fearsome diseases|like polio.
{57889}{57924}We landed on the moon.
{57927}{58012}The very example of what's possible|when we are at our best.
{58015}{58093}We worked together|in a completely bipartisan way
{58095}{58141}to bring down communism.
{58144}{58236}We have even solved|a global environmental crisis before,
{58238}{58305}the hole in the stratospheric|ozone layer.
{58308}{58368}This was said to be|an impossible problem to solve
{58371}{58434}because it's|a global environmental challenge
{58437}{58529}requiring cooperation|from every nation in the world.
{58536}{58582}But we took it on.
{58585}{58665}And the United States took the lead|in phasing out the chemicals
{58667}{58712}that caused that problem.
{58714}{58829}So now we have to use our political|processes in our democracy,
{58831}{58910}and then decide to act together|to solve those problems.
{58913}{58989}But we have to have|a different perspective on this one.
{59000}{59072}It's different from any problem|we have ever faced before.
{59134}{59247}You remember that home movie|of the Earth spinning in space?
{59277}{59378}One of those spacecraft continuing|on out into the universe,
{59394}{59480}when it got four billion miles|out in space,
{59482}{59571}Carl Sagan said,|"Let's take another picture of the Earth."
{59603}{59652}You see that pale blue dot?
{59679}{59702}That's us.
{59717}{59800}Everything that has ever happened|in all of human history
{59814}{59868}has happened on that pixel.
{59886}{59944}All the triumphs and all the tragedies.
{59960}{60015}All the wars, all the famines.
{60029}{60076}All the major advances.
{60114}{60154}It's our only home.
{60187}{60282}And that is what is at stake.
{60297}{60395}Our ability to live
{60405}{60444}on planet Earth,
{60470}{60525}to have a future as a civilization.
{60627}{60700}I believe this is a moral issue.
{60717}{60790}It is your time to seize this issue.
{60793}{60893}It is our time to rise again,|to secure our future.
{61163}{61265}There's nothing that unusual|about what I'm doing with this.
{61306}{61396}What is unusual is that|I had the privilege to be shown it
{61398}{61437}as a young man.
{61478}{61537}Ladies and gentlemen, Mr. Al Gore.
{61556}{61657}It's almost as if a window was opened|through which
{61663}{61755}the future was very clearly visible.
{61789}{61837}"See that?" he said, "See that?
{61891}{61976}"That's the future in which you are|going to live your life."
{62536}{62583}Future generations
{62600}{62676}may well have occasion|to ask themselves,
{62686}{62748}"What were our parents thinking?
{62751}{62857}"Why didn't they wake up|when they had a chance?"
{62961}{63065}We have to hear that question|from them, now.
TÜRKÇE ALTYAZI
{1}{1}23.976
{7}{70}Böyle bir şeyle|daha önce hiç karşılaşılmadı.
{72}{123}Peki ya, dünyamızın tepesinden...
{125}{205}...bir zamanlar buzla örtülü olan|geniş açık sulara bakıyor olmanın...
{207}{293}...bizim için anlamı nedir?
{311}{354}Bunu önemsesek iyi olur...
{356}{422}...çünkü gezegen çapında|bir etkiye sahip.
{432}{541}Yerkürenin iklimi|kocaman bir motora benzer.
{543}{592}Ekvatordan kutuplara doğru ısı yayar.
{594}{684}Bunu okyanus ve|rüzgâr akıntıları aracılığıyla yapar.
{694}{800}Bilim adamları Yerkürenin iklimi|doğrusal olmayan bir sistemdir der.
{802}{876}Bu, tüm değişimler|kademeli gerçekleşmez...
{880}{962}...demenin havalı hâlidir.
{964}{1032}Bazıları ansızın,|beklenmedik biçimde olur.
{1039}{1126}Dünya çapında yıllık ortalama sıcaklık...
{1128}{1197}...14 derecedir.
{1199}{1284}5 derecelik bir artış olursa...
{1290}{1358}...ki, bu öngörülenlerin çok altındadır...
{1365}{1414}...bunun küresel karşılığına bakın.
{1416}{1501}Bu, ekvatorda 1 derecelik artış|demek olurken...
{1503}{1575}...kutupta 12 derecelik artış|anlamına gelir.
{1579}{1655}Yani, son buz devrinden|bu yana oluşmuş olan...
{1657}{1769}...ve nispeten değişmemiş olan|rüzgâr ve okyanus örüntülerinin...
{1772}{1840}...hepsi de altüst olmuş|ve değişmektedir.
{1859}{1906}En çok endişe yaratanlardan biri de...
{1908}{2000}...bilim adamlarının üzerinde|çokça durup üzerinde çalıştıkları...
{2002}{2050}...Kuzey Atlantik'tekidir.
{2053}{2127}Burada Gulf Stream,|kuzeyde Grönland üzerinden...
{2129}{2183}...Arktik'ten gelen|soğuk rüzgârlarla birleşerek...
{2185}{2272}...buharlaşır,|böylece Gulf Stream'in sıcaklığı...
{2274}{2324}...ve buhar, esen rüzgâr ile...
{2326}{2391}...Yerkürenin etrafında dönüşü ile|Batı Avrupa'ya doğru taşınır.
{2393}{2460}Okyanus akıntı sisteminin...
{2462}{2523}...bu döngüyle bağlantısı ilginçtir.
{2525}{2581}Buna Okyanus Dolaşımı denir.
{2588}{2669}Kırmızı renkte olanlar,|yüzeydeki sıcak su akıntılardır.
{2671}{2724}Gulf Stream en çok bilinenidir.
{2726}{2825}Mavi renkte olanlar ise...
{2827}{2863}...ters yöne akan soğuk su akıntılarıdır.
{2865}{2968}Onları hiç görmeyiz,|çünkü onlar okyanusun altından akar.
{2970}{3081}Kuzey Atlantik'te|sıcaklık çekildikten sonra...
{3088}{3174}...geriye daha soğuk|ve daha tuzlu su kalır...
{3176}{3226}...çünkü, tuz yok olmaz.
{3228}{3296}Bu da suyun daha yoğun|ve ağır olmasına yol açar.
{3298}{3376}Böylece, soğuk, yoğun, ağır su...
{3378}{3474}...saniyede 5 milyar galon oranında|dibe çöker.
{3492}{3576}Bu da akıntıyı tekrar güneye çeker.
{3588}{3645}Son buz devrinde son kalan buzul...
{3647}{3727}...Kuzey Amerika'dan geri çekilirken...
{3746}{3840}...buz eridi ve Kuzey Amerika'da...
{3842}{3883}...kocaman bir tatlı su havuzu oluştu.
{3885}{3981}O kocaman gölden geriye kalan şey|Büyük Göller'dir.
{3988}{4099}Doğu sınırında bir buz barajı oluşup|ardından bir gün kırıldı.
{4116}{4192}Ve o tatlı su hızla boşalarak...
{4194}{4250}...St. Lawrence nehrini yarattı.
{4260}{4344}Tuzlu, yoğun,|soğuk suyu sulandırarak...
{4347}{4435}...daha taze ve hafif duruma getirip|böylece, batmayı durdurdu...
{4449}{4511}...ve oradaki pompa son buldu.
{4528}{4582}Sıcaklığın dağılması da sona erdi.
{4588}{4689}Avrupa ise yeni bir 900 ila 1000 yıllık|buz devrine daha girdi.
{4692}{4792}Ve bugün yaşadığımız|ve buz devrine yol açan...
{4805}{4845}...durum değişikliği...
{4847}{4938}...belki de 10 yıl gibi|kısa bir zamanda gerçekleşti.
{4952}{5007}Bu ani bir değişiklik.
{5010}{5081}Bu anlattığım,|elbette yeniden yaşanmayacak...
{5083}{5160}...çünkü, Kuzey Amerika buzulları|artık yok.
{5162}{5254}O bölgenin yakınlarında|başka bir iri buz parçası var mı?
{5272}{5303}Elbette.
{5326}{5377}O konuya geri döneceğiz.
{5867}{5962}Aynı şeyi defalarca,|olabildiğinde anlaşılır şekilde...
{6001}{6111}...anlatmama rağmen,|soruna hâlâ en çok...
{6223}{6292}...katkıda bulunanın...
{6294}{6362}...bizler olması|beni düş kırıklığına uğratıyor.
{6470}{6510}Çevreme bakınıp...
{6512}{6601}...gerçekten değişeceğimizin|ipuçlarını veren...
{6603}{6675}...göstergeler görmeyi bekliyorum.
{6728}{6777}Şu anda bunları göremiyorum.
{6790}{6898}Sayısız tanınmış bilim adamı,|çürüyen bitkilerin yaydığı...
{6900}{6986}...nitrojendioksitin|hava kirliliğine yol açtığını söyledi.
{6988}{7096}Smoky Dağlarına adını veren|pusun sebebi budur.
{7102}{7149}Çok teşekkür ederim.
{7161}{7250}Bu adamın çevre duyarlılığı|öyle uç noktalarda ki, onu dinleyecek...
{7252}{7349}...olsak etrafı baykuşlar saracak|ve çoğu Amerikalı işsiz kalacak.
{7358}{7395}Adam delinin teki.
{7404}{7518}Küresel ısınmaya insanlar|neden olsa bile, ki bu doğru değil...
{7520}{7603}...bu belki de Amerikan halkına atılmış...
{7605}{7643}...belki de en büyük suçtur.
{7645}{7718}Son derece duygusal|bir meseleyle karşı karşıyayız.
{7743}{7816}Politikacıların yandaşları...
{7836}{7934}...bir konuda konuşmuyorsa...
{7954}{8027}...politikacıların o konuyu|önemsememesi kolaylaşır.
{8158}{8258}"O meseleyle sonra ilgileniriz."|demeleri kolaylaşır.
{8383}{8464}Tüm bu örüntüleri değiştiren fenomen...
{8466}{8529}...mevsimleri de etkilemektedir.
{8534}{8591}Hollanda'da yapılan bir araştırma.
{8594}{8678}25 yıl önce göçmen kuşlar...
{8680}{8749}...en yoğun 25 Nisan'da gelir...
{8751}{8819}...ve yavruları|3 Haziran'da yumurtadan çıkardı.
{8821}{8908}Aynı tarihte tırtıllar da|yumurtalarından çıkardı.
{8912}{8972}Doğanın düzeni.
{8979}{9046}Ama 20 yıllık ısınma sonucu...
{9054}{9115}...tırtıllar yumurtalarından|iki hafta erken çıktı.
{9117}{9213}Kuşlar tırtıllara ayak uydurmaya çalıştı,|ama başaramadılar.
{9231}{9272}Bu yüzden, soyları tehlikede.
{9274}{9347}Küresel ısınmadan...
{9354}{9438}...bu şekilde etkilenen|milyonlarca ekolojik yaşam alanı var.
{9442}{9542}Bu gördüğünüz,|son 100 yılda güney İsviçre'de...
{9544}{9582}...ayaz yaşanan günlerin sayısı.
{9584}{9641}Gün sayısı hızla azalmış,|ama bir de şuna bakın:
{9643}{9743}Bu ise açılan yeni ekolojik|yaşam alanlarını doldurmak için...
{9747}{9866}...göç eden istilacı,|egzotik türlerin sayısı.
{9870}{9930}Aynı şey ABD'de de yaşanıyor.
{9932}{9994}Hiç çam böceği sorununu|duydunuz mu?
{9998}{10083}Çam böcekleri|soğuk kış mevsiminde ölürdü.
{10089}{10142}Artık daha az ayaz yaşandığından...
{10144}{10214}...çam ağaları harap oluyor.
{10216}{10334}Bu, kabuk böcekleri yüzünden ölen|Alaska'daki 56 milyon dönümlük...
{10346}{10437}...ladin ormanının bir bölümü.|Aynı fenomen burada yaşanıyor.
{10440}{10500}Sivrisinekler için|fazla soğuk olduğu için...
{10502}{10569}...kurulmuş şehirler var.
{10571}{10658}Nairobi ve Harare bunlardan ikisi.|Dahası da var.
{10664}{10764}Sivrisinekler ısınma yüzünden|artık buralara da göç ediyor.
{10769}{10874}Endişe verici pek çok|bulaşıcı hastalık taşıyıcı canlılar da...
{10876}{10925}...etki alanını genişletiyor.
{10927}{10999}Sadece sivrisinekler değil,|bunların hepsi.
{11002}{11070}Ve son çeyrek yüzyılda...
{11072}{11153}...30 sözde yeni hastalık ortaya çıktı.
{11159}{11251}SARS gibi birçoğu da|ciddi sorunlara yol açtı.
{11256}{11323}Dirençli verem türleri.|Başka hastalıklar da var.
{11325}{11383}Kontrol altında olan hastalıklar da...
{11385}{11437}...yeniden görülmeye başlandı.
{11439}{11558}Bildiğiniz gibi, Kuş gribi de|çok ciddi bir sorun.
{11567}{11602}Batı Nil virüsü.
{11604}{11683}1999 yılında Maryland'in|doğu sahiline dek yayıldı.
{11685}{11741}İki yıl sonra|Mississippi'nin batısında görüldü.
{11743}{11833}Ondan da iki yıl sonra tüm kıtayı sardı.
{11839}{11897}Bunlar endişe verici göstergelerdir.
{11899}{11956}Küresel ısınma...
{11958}{12015}...ve diğer etkenler nedeniyle|tüm dünyada...
{12017}{12091}...mercan kayaları beyazlaşıyor|ve bu hâle geliyor:
{12095}{12166}Mercan kayalarından beslenen|onca balık türü de...
{12168}{12230}...bu yüzden tehlikede.
{12232}{12310}Genel olarak,|şu anda birçok türün soyu...
{12312}{12401}...eskiye göre bin misli fazla tükeniyor.
{12415}{12490}Sıra ikinci uyarıya geldi:
{12492}{12523}Antarktika.
{12525}{12598}Gezegendeki en büyük buz kütlesi.
{12605}{12674}Bir arkadaşım 1978'de şöyle dedi:
{12678}{12764}"Antarktika yarımadasındaki|buz tabakasında kırılma görürsen...
{12766}{12801}...bundan kork.
{12803}{12906}Bu durum,|küresel ısınmanın tehlike çanıdır."
{12908}{12987}Gerçekten de yarımadaya|yakından bakarsanız...
{12989}{13094}...gördüğünüz yeşil bölgelerin her biri...
{13101}{13185}...son 15-20 yılda kırılan..
{13187}{13276}...Rhode Island büyüklüğünde|birer buz tabakasıdır.
{13278}{13327}Onlardan birinin üzerinde|durmak istiyorum.
{13329}{13366}Adı Larsen B.
{13368}{13452}Şurada görünen siyah su birikintisine|bakmanızı istiyorum.
{13467}{13550}Sanki aşağıda bulunan...
{13552}{13624}...okyanusa bakıyor gibiyiz.|Ama bu bir göz yanılmasıdır.
{13626}{13710}Aslında bu, havuzlar oluşturan|erimiş buzdur.
{13716}{13777}Bir helikopterle|üzerinden uçuyor olsanız...
{13779}{13840}...213 metre uzunluğunda|olduğunu görürsünüz.
{13842}{13931}Buz tabakaları muhteşemdir.|Çok büyüktür.
{13947}{14024}Uzakta dağlar vardır,|dağların ise hemen önünde...
{14026}{14100}...kıtanın buz tabakası vardır.
{14129}{14174}Bu yüzen buzdur...
{14177}{14278}...ve o dağların eteklerinde,|karanın üzerinde buz vardır.
{14289}{14403}Buradan dağlar|30-40 kilometre uzaklıktadır.
{14414}{14490}Bu durumun,|küresel ısınma olsa bile, en az 100 yıl...
{14492}{14538}...değişmeyeceğini sanıyorlardı.
{14540}{14611}Bu buz tabakalarını inceleyen|bilim adamları...
{14638}{14687}...bu görüntüler karşısında...
{14689}{14737}...tek kelimeyle şoke oldular.
{14742}{14806}31 Ocak 2002'den 35 gün sonra...
{14808}{14874}...buz tabakası...
{14876}{14927}...tamamen yok oldu.
{14963}{15078}Bunun, nasıl bu kadar|hızlı olduğunu anlayamadılar.
{15097}{15204}Nerede hata yaptıklarını anlamak için|oraya geri döndüler...
{15214}{15310}...ve işte o zaman,|su havuzlarına yoğunlaştılar.
{15330}{15402}Sorunun nereden kaynaklandığını|anlamalarına fırsat kalmadan...
{15404}{15463}...başka bir terslik yaşandı.
{15466}{15526}Suda yüzen buz kırılınca...
{15528}{15596}...karadaki buzu daha fazla tutamadı.
{15598}{15683}Karadaki buz|okyanusa düşmeye başladı.
{15685}{15738}Şişenin mantarı çıkmış gibiydi.
{15740}{15830}Yüzen buz ile|karadaki buz arasında fark vardır.
{15832}{15922}Fark şuradadır:|Bardağın içinde yüzen buz eridiğinde...
{15924}{16012}...bardağın içindeki|suyun seviyesini yükseltmez.
{16014}{16083}Ama buz yığını üzerinde duran|bir kalıp buz eridiğinde...
{16085}{16146}...bardak taşar.
{16157}{16240}İşte bu yüzden, bu Pasifik halkı...
{16242}{16301}...Yeni Zelanda'ya|göçmek zorunda kaldı.
{16332}{16392}Biraz da Batı Antarktika|üzerinde durmak istiyorum.
{16393}{16509}Karadaki buz ile|denizdeki buzun iki etkisini ortaya koyar.
{16511}{16595}Onda, her ikisi de görülür.|Adaların tepeleri desteklerken...
{16600}{16669}...altında okyanus bulunmaktadır.
{16678}{16740}Isınan okyanus buz tabakasını etkiler.
{16764}{16817}Bu buz tabakası yok olursa...
{16821}{16886}...dünyada deniz seviyesi|6 metre yükselir.
{16905}{17010}Buz tabakasının altında|yaşanan değişiklikler ölçüldü.
{17012}{17105}Kabaca aynı büyüklükte başka bir...
{17108}{17196}...iri buz kütlesine göre|daha istikrarlıdır.
{17210}{17317}Grönland Buz Tabakası erirse de|deniz seviyesi...
{17319}{17352}...6 metre yükselir.
{17354}{17417}Bir arkadaşım, şu anda Grönland'da...
{17419}{17490}...neler olup bittiğini gösteren|fotoğraflar getirdi.
{17492}{17587}Çarpıcı değişiklikler var.|Bunlar, Antarktika'daki...
{17596}{17673}...buz tabakasında oluşan|su birikintileriyle aynı.
{17690}{17741}Bilim adamları|buzun içine sızdığında suyun...
{17743}{17845}...yeniden donacağını sanmıştı.
{17856}{17930}Ama aslında,|ilerlemeye devam ettiğini gördüler.
{17932}{18016}Aşağıya inerken...
{18020}{18081}...buzda delikli peynir etkisi yaratıyordu.
{18083}{18128}Bir bakıma ak karıncalar gibi.
{18130}{18193}Bu görüntü|derin yarıklara ne olduğunu gösterir.
{18195}{18305}Göller oluşurken "moulin"|adı verilen yarıklar oluştururlar.
{18312}{18354}Su, tabana kadar inip...
{18356}{18442}...dip kayayla buzun buluştuğu|noktayı yumuşatır.
{18448}{18506}Ölçek oluşturmaya çalışan|bu insanları görüyor musunuz?
{18508}{18609}Burası Grönland'ın kıyısı değil.|Burası buz kütlesinin ortası.
{18611}{18689}Bu da Grönland buz tabakasından...
{18693}{18744}...aşağıya...
{18746}{18829}...altındaki dip kayaya doğru|hızla akan...
{18831}{18874}...erimiş su.
{18879}{18993}Geçmişte hep mevsime bağlı|erime gerçekleşmiş...
{19003}{19097}...ve moulinler oluşmuştur,|ama şimdiki gibi değil.
{19111}{19209}1992'de|Grönland'daki bu erime ölçülmüş.
{19219}{19280}On yıl sonra bu hâle gelmiş.
{19286}{19349}Bu da 2005'teki erime.
{19382}{19457}Tony Blair'in bilim danışmanı...
{19459}{19528}...şu anda Grönland'da olanlar|yüzünden dünya haritasının...
{19530}{19598}...yeniden çizilmesi|gerekeceğini söylemiş.
{19608}{19670}Grönland kırılıp erise ya da...
{19687}{19781}...Grönland ve Batı Antarktika'nın...
{19785}{19823}...yarısı kırılıp erise...
{19825}{19915}...Florida'nın deniz seviyesinde|gerçekleşecek değişiklik bu olur.
{20033}{20098}San Francisco Koyu'nda olacaklar.
{20147}{20208}Bu bölgelerde çok insan yaşıyor.
{20224}{20299}Hollanda,|Çukureller bölgesinde bir ülke.
{20343}{20395}Yıkıcı.
{20397}{20493}On milyonlarca insanın yaşadığı|Pekin çevresi.
{20542}{20621}Şangay çevresinin durumu|daha da kötü.
{20623}{20677}40 milyon insan.
{20726}{20832}Kalküta ve Bangladeş'in doğusunun|durumu da kötü.
{20834}{20901}Bu bölgede 60 milyon insan yaşıyor.
{20930}{21047}Çevresel bir olay yüzünden|birkaç yüz bin mültecinin...
{21054}{21122}...yaratacağı etkiyi düşünün.
{21129}{21233}Ya yüz milyon ya da|daha fazlasının yaratacağı etki?
{21265}{21304}Burası Manhattan.
{21325}{21405}Burası da önceden Dünya|Ticaret Merkezi'nin bulunduğu yer.
{21421}{21501}11 Eylül'de yaşanan|korkunç olaylar sonrasında...
{21544}{21597}...tekrar izin vermeyeceğiz, dedik.
{21613}{21677}Ama Manhattan bunları yaşayacak.
{21806}{21858}Bilim adamları|bunu hatasız hesaplayabiliyor.
{21860}{21932}Ne kadar suyun New Orleans'ta...
{21934}{22005}...seti aşacağını hesaplayabildikleri gibi.
{22034}{22145}Dünya Ticaret Merkezi|anıtının olacağı yer...
{22152}{22198}...sular altında kalacaktır.
{22226}{22345}Teröristler dışında başka tehlikelere|karşı da hazırlıklı olmayalım mı?
{22359}{22448}Belki başka sorunlar için de|endişelenmeliyiz.
{22625}{22681}1,3 milyar insan.
{22731}{22782}Hızla büyüyen bir ekonomi.
{22837}{22885}Sürekli artan enerji ihtiyacı.
{22900}{22957}Çok geniş kömür rezervleri.
{22983}{23064}Burası kuzey Çin'deki|kömür madenleri bölgesi.
{23095}{23139}- Orta Moğolistan.|- Anlıyorum.
{23141}{23212}Burası da Shaanxi ili.
{23214}{23306}- En büyük kömür madeni burada.|- Yukarıda mı?
{23308}{23360}Bu bir açık maden işletmesi mi?
{23362}{23402}Evet.
{23404}{23443}Çin'e her gidişimde...
{23498}{23568}...bilim adamlarından yeni bir şey|öğrendim. Son derece yenilikçiler.
{23570}{23632}Yeni kurulan...
{23634}{23706}...kömürlü elektrik santrali sayısı.
{23708}{23777}Sayı inanılmaz...
{23779}{23814}...çünkü çok kârlı.
{23830}{23943}Küresel ısınma,|ABD kadar Çin'i de ilgilendiriyor.
{23974}{24080}Her iki ülke de, kirliliğe yol açan|eski teknolojileri kullanıyor.
{24082}{24119}Sel, kuraklık ve şiddetli fırtınalara...
{24121}{24181}...bağlı felaketlerin sayısı artıyor...
{24183}{24245}...ve bu örüntünün sorumlusunun|küresel ısınma olduğu belirtiliyor.
{24247}{24342}Burada bulunanlara, bu duruma karşı|nasıl önlem alınması gerektiği...
{24344}{24443}...konusunda öneride bulunur musunuz?
{24445}{24528}Gerçek ile kurguyu ve...
{24542}{24647}...doğrular ile yanlış bilinenleri|birbirinden ayırmak...
{24655}{24715}...burada öğrendiklerinizin bir kısmıdır.
{24732}{24850}Ama uyarılar doğruysa|ve bilime dayanıyorsa...
{24866}{24952}...bizler hangi ülkede yaşıyor|olursak olalım...
{24954}{25008}...uyarıların duyurulmasını...
{25010}{25102}...ve bu konuda|önlem alınmasını sağlamalıyız.
{25281}{25392}Her iki ülke de geçmişten gelen|alışılagelmiş yöntemlerden...
{25394}{25441}...kurtulmakta zorlanıyor.
{25449}{25567}Ama iki ülke de, kabul edilemez|bir akıbetle karşı karşıya.
{25727}{25836}Uygarlığımız ile Yerküre arasındaki|bir çarpışmaya şahit oluyoruz.
{25838}{25912}Bu çarpışmaya sebep olan|üç etken bulunmaktadır.
{25914}{25959}İlki nüfus.
{25965}{26073}Doğum oranının yüksek olduğu|benim kuşağım...
{26075}{26169}...2. Dünya Savaşı sonrası doğduğunda,|dünya nüfusu henüz 2 milyardı.
{26184}{26241}Şu anda 50'li yaşlarımdayken...
{26243}{26328}...6,5 milyarı buldu.
{26349}{26465}Benim kuşağımın demografik|beklentilerini karşıladığımda...
{26473}{26516}...9 milyarı geçecek.
{26531}{26645}10 bin kuşakla 2 milyara ulaşılıyorsa...
{26647}{26722}...bir insan ömrü boyunca...
{26724}{26792}...dünya nüfusu|2 milyardan 9 milyara çıkarsa...
{26804}{26881}...şu anda|çok köklü değişiklikler oluyordur.
{26884}{26947}Yerküreye daha çok baskı uyguluyoruz.
{26949}{27022}Nüfus artışı çoğunlukla dünyanın|yoksul ülkelerinde gerçekleşiyor.
{27024}{27089}Bu da yiyecek sıkıntısı yaratıyor.
{27091}{27146}Su sıkıntısı yaratıyor.
{27148}{27230}Hassas doğal kaynaklarda|sıkıntı yaratıyor.
{27232}{27268}İşte bu sıkıntılar...
{27270}{27343}...ormanların mahvolmasının|bir nedenidir.
{27345}{27395}Yalnız tropikal bölgelerde değil,|her yerde.
{27397}{27445}Bu siyasi bir meseledir.
{27448}{27556}Bu, Haiti ile Dominik Cumhuriyeti|arasındaki sınırdır.
{27558}{27658}Burada bir politika vardır,|burada başka bir politika vardır.
{27666}{27765}Bu durum sadece ağaç kesmek değil,|orman yangınından da kaynaklanıyor.
{27770}{27856}Atmosfere yükselen CO2'nin|neredeyse %30'unun kaynağı...
{27858}{27918}...orman yangınlarıdır.
{27922}{28021}Bu, Yerkürenin 6 aylık aralığında|gece çekilmiş bir fotoğrafıdır.
{28023}{28079}Kentin ışıkları beyaz...
{28081}{28141}...orman yangını kırmızı renktedir.
{28143}{28219}Sarı bölgeler Sibirya'dakiler gibi,|gaz parıltısıdır.
{28234}{28276}Buradan Yerküre ile aramızdaki...
{28278}{28345}...ilişkiyi değiştiren|ikinci etkene geliyoruz.
{28347}{28450}Bilimsel ve teknolojik devrim|büyük bir nimettir.
{28455}{28520}Çünkü, bize tıp ve iletişim konularında...
{28522}{28598}...çok sayıda yarar sağlamıştır.
{28601}{28697}Ama sahip olduğumuz bu yeni güç...
{28699}{28739}...bizlere sonuçlarını düşünme|sorumluluğunu da yükler.
{28741}{28772}Şu formülü düşünün:
{28774}{28866}Eski alışkanlıklar ve teknolojinin|sonuçları tahmin edilebilir.
{28882}{28982}Değiştirilmesi zor alışkanlıklar|artı yeni teknolojinin...
{28987}{29058}...önemli ölçüde|değiştirilmiş sonuçları olabilir.
{29060}{29137}Mızrak, yay, ok, tabanca ve...
{29139}{29240}...makineli tüfekle savaşmak bir yana.
{29243}{29300}Ama ardından yeni bir teknoloji geldi.
{29484}{29561}Artık savaş denince|bir kez daha düşünmek zorundayız...
{29570}{29666}...çünkü yeni teknoloji...
{29668}{29733}...o eski alışkanlığın sonuçlarını|öylesine değiştiriyor ki...
{29735}{29841}...geçmişin örüntülerini|fütursuzca devam ettiremeyiz.
{29867}{29978}Yerküreyi bugüne dek aynı şekilde|yiyecek konusunda sömürdük.
{29987}{30083}Varolduğumuzdan beri çoğunlukla,|nispeten basit araçlar kullandık:
{30085}{30146}Saban ve traktör.
{30159}{30228}Ama günümüzde kürek bile çok değişti.
{30240}{30288}Eskiden kürek böyle bir şeydi.
{30292}{30335}Kürekler giderek büyüdü...
{30341}{30408}...ve her yıl daha da güçleniyorlar.
{30412}{30524}Yerkürenin yüzeyinde|etki yaratma becerimiz...
{30526}{30569}...tümüyle değişti.
{30574}{30681}Aynı şey, bir nimet olan|sulama için de söylenebilir.
{30686}{30790}Ama sonuçlarını düşünmeden|nehir yataklarını değiştirdiğimizde...
{30792}{30888}...kimi zaman nehirler denize ulaşamaz.
{30901}{30941}Orta Asya'da pamuk tarlalarını|sulamak için...
{30943}{31006}...Sovyetler Birliği tarafından|düşüncesizce kullanılan...
{31008}{31046}...iki nehir vardı.
{31048}{31123}Aral Denizi onlarla besleniyordu.
{31125}{31192}Dünyanın dördüncü en büyük|iç deniziydi.
{31194}{31271}Oraya gittiğimde,|büyük bir balıkçı filosunun...
{31273}{31373}...kumdaki|tuhaf görüntüsüyle karşılaştım.
{31386}{31502}Bu, çekilen kıyı şeridine ulaşmak için...
{31504}{31557}...balıkçılık endüstrisinin|çaresizce inşa ettiği kanaldır.
{31559}{31629}Bugün, doğaya karşı|hata yapmanın sonuçları...
{31631}{31672}...daha vahim olabilir...
{31674}{31770}...çünkü, teknolojimizin çevreye etkileri|çoğunlukla elimizi bağlar.
{31776}{31867}Hepsini düşünürsek, aslında bizler|doğanın kendisi kadar yıkıcıyız.
{31873}{31934}Bu da siyasi bir meseledir.
{31939}{31999}Bu, tüm ülkelerin...
{32001}{32109}...küresel ısınmaya katkısını|gösteren bir dünya haritasıdır.
{32121}{32211}Bizim ülkemiz,|Güney Amerika'nın, Afrika'nın...
{32213}{32273}...Orta Doğu'nun, Asya'nın ve...
{32275}{32349}...hepsinin toplamından|daha çok sorumlu.
{32358}{32474}Afrika, Hindistan, Çin, Japonya, AB|ve Rusya'nın kişi başı ortalaması.
{32476}{32554}Bizse buradayız.|Herkesten çok, çok üstteyiz.
{32556}{32651}Nüfusa göre değerlendirirseniz,|durum biraz değişiyor.
{32653}{32727}Çin'in etkisi daha büyük.|Avrupa'nın da öyle.
{32729}{32820}Yine de bizler, en büyük sorumlusuyuz.
{32825}{32911}İşte bu yüzden, olaya yaklaşımımızı|gözden geçirmeliyiz.
{32913}{32978}Yerküreyle ilişkimizi değiştiren...
{32980}{33043}...son etken düşünce tarzımızdır.
{33046}{33152}Kurbağa, bir tencere kaynar suyun|içine atlarsa...
{33154}{33236}...kendini dışarıya atar,|çünkü tehlikeyi sezer.
{33238}{33292}Aynı kurbağa yavaşça...
{33294}{33376}...kaynamaya bırakılmış...
{33378}{33435}...ılık suyun içine atlarsa...
{33437}{33513}...suyun içinde hareket etmeden oturur.
{33515}{33621}Su giderek ısınmaya başlasa bile|içinde oturmayı sürdürür.
{33623}{33736}Ta ki... Kurtarılana kadar oturur.
{33759}{33816}Kurbağayı kurtarmak önemli bir şeydir.
{33906}{33950}Ama asıl önemli olan şudur:
{33960}{34047}Bizim kolektif sinir sistemimiz,|kurbağanın sinir sistemine benzer.
{34049}{34155}Tehlikenin farkına varmamız için,|ani bir sarsıntı yaşamamız gerekir.
{34157}{34235}Bir şey hızla ama|derece derece gelişiyorsa...
{34237}{34335}...cevap ve tepki vermeden...
{34345}{34364}...öylece oturmaya eğilimliyiz.
{34494}{34564}Çocukluğumda,|tütün tarlasında çalışmadan...
{34589}{34689}...bir yaz geçirdiğimi hatırlamıyorum.
{34691}{34775}Harikaydı. Çok severdim. O dönemde...
{34777}{34868}...diğer çocuklarla çiftlikte çalışmak...
{34870}{34915}...benim için eğlenceliydi.
{34947}{35060}1964'te başlayan|ABD Sağlık Bakanlığı raporuyla...
{35099}{35157}...sigara ile akciğer kanseri arasındaki...
{35159}{35259}...bağlantının kanıtı resmen açıklandı.
{35339}{35387}Tütün yetiştirmeye devam ettik.
{35482}{35587}Nancy benden yaklaşık 10 yaş büyüktü.
{35589}{35653}İki kardeştik.
{35701}{35758}O benim koruyucum...
{35760}{35846}...aynı zamanda da dostumdu.
{35903}{35979}Genç kızlığında|sigara içmeye başladı...
{35996}{36076}...ve hiç bırakmadı.
{36121}{36169}Akciğer kanserinden öldü.
{36268}{36331}Kimse o şekilde ölmek istemez.
{36408}{36487}Kansere neden olan...
{36527}{36586}...sigarayı üreten...
{36588}{36657}...o ekonomik örüntünün...
{36659}{36731}...bir parçası olmuş olmamız fikri...
{36737}{36776}...pek çok bakımdan...
{36807}{36878}...acı vericiydi.
{36923}{37039}Hayatı boyunca tütün yetiştirmiş|olan babam, buna son verdi.
{37101}{37181}Geçmişte mantıklı gibi gelen neden...
{37219}{37307}...artık geçerli değildi.
{37325}{37369}Tütün yetiştirmeyi bıraktı.
{37544}{37655}Noktaları birleştirmenin|zaman aldığını biliyorum.
{37683}{37801}Ama gün gelir insanın noktaları|daha önceden birleştirmiş olmayı...
{37818}{37926}...isteyeceği bir hesaplaşma|günü olabileceğini de biliyorum.
{38123}{38207}Bizi çileden çıkaran|temelde üç yanlış anlama vardır.
{38209}{38253}Birincisi, bilim adamları...
{38255}{38314}...küresel ısınmaya karşı çıkmıyor mu?
{38316}{38370}Aslında karşı çıkmıyorlar.
{38380}{38468}Bir emsal tarama dergisi,|son on yıldır küresel ısınma...
{38470}{38582}...üzerine yazılan her bilimsel makaleyi|titizlikle inceledi.
{38590}{38693}928 makaleden oluşan %10 gibi|büyük bir bölümünü incelediler.
{38708}{38808}Küresel ısınmaya bizlerin sebep olduğu|ve bunun önemli bir sorun olduğu...
{38810}{38895}...bilimsel konsensüsüne karşı|çıkanların sayısını biliyor musunuz?
{38897}{38944}928'den kaçı? Sıfır.
{38981}{39063}Bilim konusunda uyuşmazlık olduğu gibi|yanlış bir düşünce...
{39069}{39172}...küçük bir grup tarafından|kasıtlı olarak yaratıldı.
{39177}{39241}İçlerinden birinin notları dışarıya sızdı.
{39243}{39315}Basına göre bu notta şunlar yazıyordu.
{39317}{39408}Amaçları şuydu: "Küresel ısınmayı...
{39410}{39470}...teori olarak yeniden konumlandırmak."
{39485}{39517}Bu, daha önce de yaşandı.
{39519}{39585}Çoğu Doktor Camel İçiyor
{39587}{39650}Sağlık Bakanlığı'nın raporundan sonra.
{39682}{39750}40 yıl önce dışarıya sızan notlarında|şunlar yazıyordu:
{39752}{39790}"Halkın zihninde...
{39803}{39918}...çelişki yaratan en iyi yöntem|olduğundan, kuşku stratejimizdir."
{39939}{39981}Peki ya başarabildiler mi?
{39983}{40078}928 makalenin|emsal taramadan geçtiğini hatırlayın.
{40080}{40152}Konsensüse karşı çıkan yüzde sıfırdır.
{40154}{40240}Çok satan gazetelerde son 14 yılda|yayınlanan tüm makalelerle ilgili...
{40242}{40332}...başka araştırma yapıldı.|636 makaleyi incelediler.
{40334}{40378}Yarısından çoğu şöyle dedi:
{40389}{40485}"Emin değiliz.|Sorun olabilir de olmayabilir de."
{40495}{40560}İnsanların|akıllarının karışmasına şaşmamalı.
{40605}{40706}BUSH'UN YARDIMCISI|İKLİM RAPORLARINI DÜZELTTİ
{40835}{40869}Ne öğrendin?
{40928}{40967}Kim için çalışıyormuş?
{41040}{41073}Genel Sekreter.
{41102}{41156}Yani, Beyaz Saray Çevre Bakanlığı.
{41164}{41216}Amerikan Petrol Enstitüsü.
{41218}{41281}Onlara petrol ve gaz|lobisi demek doğru olur mu?
{41311}{41346}Doğru olur mu?
{41354}{41390}Kesinlikle doğru.
{41420}{41519}Biraz daha araştırıp|müşterilerinin kim olduğunu öğren.
{41534}{41561}Beyaz Saray'da bir Editör
{41563}{41626}Exxon Valdez'i koruyormuş.
{41641}{41685}Evet, çok teşekkür ederim.
{41747}{41844}Bilim adamları, gerçeğe|saygı duymak ve olduğu gibi sunmak...
{41861}{41941}...konusunda bağımsız|bir sorumluluğa sahiptirler.
{42001}{42114}Bu bilimsel soru hakkında|verdiğin ifadede...
{42133}{42231}...neden kendinle|doğrudan çelişiyorsun?
{42233}{42321}O bölümdeki|son paragrafı ben yazmadım.
{42323}{42369}İfademe sonradan eklenmiş.
{42371}{42457}Bilimsel bir sonucu|değiştirmen için zorlanırsan...
{42459}{42533}...bu, bir tür bilimsel sahtekârlıktır.
{42535}{42613}Sovyetler Birliği'nde|bilim adamlarına çalışmalarını...
{42615}{42708}...o zamanın devlet ideolojisine|uygun hâle getirmeleri söylenirdi.
{42816}{42869}Sırf açıklamakta ısrar ettikleri...
{42878}{42941}...uygunsuz bir gerçek...
{42975}{43016}...keşfettikleri için...
{43029}{43149}...zulmedilen...
{43189}{43278}...alay edilen, işten kovulan...
{43280}{43358}...gelirsiz bırakılan...
{43443}{43502}...bilim adamları gördüm.
{43593}{43663}Amerikan Petrol Enstitüsü için|çalışıyordu.
{43678}{43722}2001 yılının Ocak ayında...
{43723}{43814}...Başkan tarafından|Çevre Bakanlığına getirildi.
{43854}{43926}Çevre Koruma Dairesi'nden|küresel ısınmaya karşı...
{43933}{44010}...uyarıda bulunan bir not aldı...
{44018}{44097}...ve onu düzeltti.|Hiçbir bilim eğitimi almamıştı...
{44118}{44187}...ama bilim adamlarını|yalanlamayı görev edindi.
{44189}{44266}"Bu adamın el yazısını|görmek istiyorum." dedim.
{44268}{44358}Bu Çevre Koruma Dairesi'nin notu.|Bunlar da onun gerçek yazısı.
{44370}{44454}"Hayır, bunu söyleyemezsin.|Bu sadece bir spekülasyon." diyor.
{44462}{44525}Bu durum|Beyaz Saray için utanç vericiydi...
{44527}{44614}...o yüzden, birkaç gün sonra istifa etti.
{44616}{44712}İstifa ettiğinin ertesi günü|Exxon Mobil'de çalışmaya başladı.
{44747}{44821}Upton Sinclair yüzyılı aşkın|bir süre önce şöyle yazmış:
{44823}{44893}"Kişi bir konuyu|anlamamak için maaş alıyorsa...
{44906}{45007}...onun, o konuyu|anlamasını sağlamak zordur."
{45178}{45217}İkinci yanılgı:
{45219}{45278}Ekonomi ve çevre arasında|seçim yapmak zorunda mıyız?
{45280}{45317}Bu büyük bir yanılgı.
{45319}{45370}Çoğu zorundayız diyor.
{45372}{45450}Birinci Bush yönetimini|Çevre ve Kalkınma Konferansına...
{45452}{45524}...katılması için ikna etmeye çalıştım.
{45526}{45576}"Konuyla ilgileniyoruz." demek için|Beyaz Saray...
{45578}{45622}...bir konferans düzenledi.
{45624}{45669}Görüntülerden biri dikkatimi çekti.
{45671}{45716}Ondan söz etmek istiyorum.
{45718}{45804}Bu gruba göre...
{45806}{45851}...yapmamız gereken seçim şu:
{45853}{45960}İki ayrı şeyi dengeleyen bir terazi var.
{45972}{46050}Bir tarafta altın külçeleri var.
{46146}{46190}Hoş, değil mi?
{46202}{46272}O külçelerden birazı|benim olsun isterdim.
{46342}{46457}Diğer tarafta, koca gezegen!
{46800}{46885}Bence iki nedenden ötürü|bu tür bir seçim yapılmak zorunda değil:
{46887}{46977}Birincisi, bir gezegenimiz olmazsa...
{47060}{47154}İkincisi, doğru olanı yaparsak...
{47156}{47208}...büyük bir servet ve...
{47210}{47268}...istihdam olanağı yaratırız...
{47270}{47346}...çünkü doğru olanı yapmak,|bizi yukarıya taşır.
{47462}{47567}Bu slayt gösterisini|belki bin kez sunmuşumdur.
{47706}{47766}Daha doğrusu en az bin kez.
{47794}{47876}Nashville'den Knoxville'e,|Aspen'den, Sundance'e...
{47878}{47981}...Los Angeles, San Francisco,|Portland, Minneapolis...
{47993}{48111}...Boston, New Haven,|Londra, Brüksel...
{48113}{48190}...Stockholm, Helsinki, Viyana, Münih...
{48192}{48262}...İtalya, İspanya, Çin,|Güney Kore, Japonya'ya.
{48374}{48469}Sanırım, bu slayt gösterisinden|daha çok, insanların...
{48471}{48530}...bu konuyu anlamalarına...
{48540}{48618}...engel olan onca şeyin...
{48620}{48737}...ne olduğunu bulmak için|zaman harcamışımdır.
{48786}{48890}Ne zaman ki engellerden birini|bulduğumu düşünsem...
{48892}{48977}...onu inceleyip yok etmeye,|ondan vazgeçirip...
{49007}{49061}...onu ortadan kaldırmaya çalışırım.
{49258}{49310}Kendime bir hedef belirledim.
{49370}{49450}Bu konuyu|anlaşılır bir şekilde anlatmak.
{49479}{49545}Bunu yapmayı bildiğim tek yol...
{49567}{49612}...şehir şehir dolaşıp...
{49697}{49744}Bu fırtınalardan yine olacak mı?
{49746}{49790}...tek tek insanlara...
{49792}{49845}Burada olmaz. Benim başıma gelmez.
{49907}{49955}...ailelere anlatmak.
{50050}{50096}Güle güle. Tekrar teşekkür ederim.
{50098}{50160}Çok yakında fikirlerin değişip...
{50169}{50224}...yeni bir başlangıç...
{50253}{50322}...yapacağımıza inanıyorum.
{50370}{50402}İşte bu...
{50404}{50482}...ekonomi ve çevreyi dengelemenin|yanlış bir yolu.
{50486}{50544}Konunun bir kısmı otomobillerle ilgili.
{50546}{50608}Japonya'nın kilometre sınırlaması.
{50610}{50666}Avrupa Japonya'yı geçecek.
{50670}{50782}Avustralya ve Kanada'daki|müttefiklerimiz bizden öndeler.
{50789}{50833}Biz de işte buradayız.
{50888}{50922}Bunun bir nedeni var.
{50924}{51016}Ekonomi ve otomobil üreticilerini|tehlikeye sokmadan...
{51018}{51095}...çevreyi koruyamayız deniliyor...
{51097}{51203}...çünkü Çin'deki otomobil üreticileri|pazarımızı çalabilir.
{51205}{51320}Çin'in kilometre standardı burada.
{51352}{51378}Bizden çok yukarıdalar.
{51380}{51444}Bugün otomobillerimizi|Çin'de satamayız...
{51456}{51545}...çünkü Çin'in çevresel standardına|uyum sağlayamıyoruz.
{51574}{51646}California'da kilometresi yüksek...
{51648}{51751}...araçlar satılması için|California inisiyatifi ele aldı.
{51754}{51831}Otomobil firmaları bu yasayı...
{51833}{51893}...durdurmak için dava açtı...
{51895}{51993}...çünkü, California'nın 11 yıl sonra...
{51995}{52095}...Çin'in araçları gibi 11 yıl sonra bile...
{52097}{52166}...dayanıklı olacak...
{52168}{52210}...araçlar satıyor olması gerekir.
{52212}{52296}Kesinlikle yerine getirilmesi|zor bir koşul.
{52309}{52370}Peki bu, firmalarımızın başarılı|olmasına katkıda bulunuyor mu?
{52372}{52451}Dünyada kimin başarılı olduğuna|bakarsanız...
{52453}{52538}...daha verimli araçlar üreten|firmalar olduğunu göreceksiniz.
{52542}{52590}Bizim firmalarımızın başı büyük dertte.
{52610}{52640}Sonuncu yanılgı:
{52642}{52710}Bu sorunun gerçek olduğunu|kabul edersek...
{52712}{52781}...belki de artık|çözüm yaratmakta geç kalmış oluruz.
{52783}{52880}İnkardan doğruca|umutsuzluğa geçiş yapan ve...
{52882}{52921}...sorunu çözmek için...
{52923}{52995}...çaba göstermek olan...
{52997}{53072}...o aradaki basamağı atlayan|pek çok insan vardır.
{53078}{53168}Konuşmamı, bununla bitirmek istiyorum:|Sorunu etkili biçimde...
{53182}{53284}...çözmek için gereken|her şeyi bildiğimiz bir gerçek.
{53291}{53354}Sadece bir şey değil,|çok şey yapmalıyız.
{53358}{53430}Daha az elektrik harcayan...
{53432}{53482}...elektronik eşyalar kullanırsak...
{53484}{53575}...atmosferde neden olduğumuz|küresel ısınma kirliliğine...
{53577}{53650}...o kadar az katkıda bulunuruz.
{53652}{53727}Diğer enerji harcayan gereçleri|kullanırsak katkımız daha da azalır.
{53729}{53789}Kilometresi daha yüksek araç üretirsek,|daha da azalır.
{53791}{53866}Tüm bunlar birleştiğinde etkili olur.|Başka ulaşım seçenekleri...
{53868}{53915}...yenilenebilir teknoloji...
{53917}{53969}...karbon yakalama ve saklama...
{53971}{54051}...yakında daha sık duyacağınız|önemli bir çözümdür.
{54056}{54094}Hepsi uygulanırsa...
{54096}{54204}...çok geçmeden 1970'lerdeki|karbon yayma oranımızın altına düşeriz.
{54228}{54284}Siyasi irade dışında...
{54289}{54359}...ihtiyacımız olan her şeye sahibiz.
{54372}{54470}Ama Amerika'da siyasi irade de|yenilenebilir bir kaynaktır.
{54590}{54644}Bunu başarabilecek beceriye sahibiz.
{54649}{54711}Hepimiz ayrı ayrı|küresel ısınmaya neden oluyoruz.
{54713}{54779}Ama hepimiz satın aldıklarımızla,|kullandığımız elektrikle...
{54781}{54885}...ve sürdüğümüz araçla|bunu değiştirebiliriz.
{54887}{54988}Seçimlerimizle kişisel olarak sıfır|karbondioksit yayar duruma gelebiliriz.
{54991}{55062}Çözüm bizim elimizde.
{55064}{55144}Tek gereken bunu gerçekleştirecek|kararlılığa sahip olmak.
{55146}{55235}Dünyanın geri kalanı ilerlerken,|geride mi kalacağız?
{55237}{55323}Bu ülkelerin hepsi Kyoto'yu kabul etti.
{55324}{55443}Kyoto'yu kabul etmeyen|dünyada iki ileri ülke var...
{55445}{55541}...biri biziz. Diğeri Avustralya.
{55550}{55627}Birkaç eyalet ilk adımı atıyor.
{55629}{55702}Dokuz kuzeydoğu eyaleti|CO2'yi yaymaya karşı...
{55704}{55752}...birlik oluyor.
{55769}{55837}California ve Oregon|ilk harekete geçenler.
{55839}{55954}Pennsylvania güneş|ve rüzgâr enerjisinde lider durumda.
{55956}{56047}ABD şehirleri yavaş yavaş|üzerine düşeni yapıyor.
{56052}{56121}Bu şehirlerin|sırayla küresel ısınmaya karşı...
{56153}{56261}...önlem almaya başladığını gördük.
{56319}{56383}Peki ya geri kalanımız?
{56407}{56523}Bu soru eninde sonunda|şu soruyu beraberinde getiriyor:
{56525}{56584}Kendimizi ve...
{56587}{56674}...geçmişimizi aşma gücüne|sahip miyiz?
{56676}{56784}Kayıtlar bu güce|sahip olduğumuzu belirtiyor.
{56790}{56851}ABD'de ve Fransa'da,|ardından tüm dünyaya...
{56853}{56931}özgürlük ve egemenlik getirdik.
{56937}{57025}Lincoln Amerika'nın kölelerini,|Rusya toprak kölelerini serbest bıraktı.
{57034}{57139}Kadınlar ilk Yeni Zelanda'da,|sonra İskandinavya'da seçme hakkını...
{57141}{57181}...elde etti ve bu tüm dünyaya yayıldı.
{57183}{57241}Tüm dünya aynı anda...
{57243}{57322}...hem Avrupa'da|hem de Pasifik'te faşizmi yendi.
{57324}{57385}Şiddet karşıtı ahlaki güç...
{57387}{57459}...başka ülkelere yayılan|bir devrimi tetikledi.
{57467}{57534}Tüm dünya Nelson Mandela|apartheid sistemini yıktığında...
{57536}{57599}...onun zaferini destekledi.
{57603}{57694}Suçiçeği ve çocuk felci gibi|korkunç hastalıkları yenmek için...
{57697}{57784}...pek çok ulusun|bilim adamı ve doktoru birlik oldu.
{57790}{57900}Ve iki süper güç sonunda ölümcül|nükleer silah yarışlarına son verdi.
{57910}{57947}Aya çıktık!
{57949}{58036}İstediğimizde ne yapabileceğimizi|gösteren en büyük örnek.
{58038}{58112}Komünizmi yıkmak için|ortaklaşa çalıştık.
{58115}{58209}Hatta, geçmişte|küresel bir çevre felaketini çözdük:
{58211}{58280}Stratosferik ozon tabakasındaki delik.
{58282}{58344}Tüm ülkelerin işbirliğinin gerektiği...
{58346}{58412}...küresel çevre değişimi|olması nedeniyle...
{58414}{58507}...bunun, çözülmesi imkânsız|bir sorun olduğu söylendi.
{58515}{58562}Ama başardık.
{58565}{58646}Sorun yaratan kimyasalı kullanmaya|son veren ilk ülke...
{58648}{58694}...ABD oldu.
{58696}{58813}Demokrasimizde yer alan|siyasi süreci uygulayıp bu sorunları...
{58815}{58897}...çözmek için birlikte hareket etmeye|karar vermeliyiz.
{58899}{58977}Ama bu kez farklı bir perspektife|ihtiyacımız var.
{58988}{59069}Geçmişte karşılaştığımız sorunlardan|çok farklı.
{59124}{59240}Yerkürenin uzayda döndüğü|video filmini hatırlıyor musunuz?
{59269}{59374}Uzay araçlarından biri|evrene doğru ilerleyip...
{59389}{59477}...4 milyar mil ilerleyince...
{59479}{59577}...Carl Sagan şöyle demişti: "Yerkürenin|bir fotoğrafını daha çekelim."
{59602}{59670}Şu soluk mavi renkteki|noktayı görüyor musunuz?
{59681}{59706}O biziz.
{59718}{59802}İnsanlık tarihinde yaşanan her şey...
{59816}{59870}...o minik gezegende gerçekleşti.
{59888}{59946}Onca zafer ve trajedi...
{59962}{60018}...tüm savaşlar, kıtlıklar...
{60031}{60078}...tüm önemli ilerlemeler.
{60116}{60157}Buradan başka evimiz yok.
{60189}{60285}Ve burası tehlikede.
{60299}{60398}Yerküre gezegeninde...
{60407}{60446}...yaşama becerimiz...
{60472}{60537}...uygarlık olarak|bir geleceğe sahip olmak...
{60629}{60702}Ben bunun ahlaki bir mesele|olduğuna inanıyorum.
{60719}{60793}Meseleyi ele almanızın zamanı geldi.
{60795}{60896}Geleceğimizi güvene almak için|yine harekete geçme zamanı geldi.
{61165}{61268}Bu yaptığımın tuhaf bir yanı yok.
{61308}{61398}Sıra dışı olan yanı, bunu henüz|gençken görme ayrıcalığına...
{61400}{61440}...sahip olmamdır.
{61480}{61540}Bayanlar ve baylar, Bay Al Gore!
{61558}{61659}Sanki, geleceğin belirgin olarak...
{61665}{61758}...görüldüğü bir pencere açılmış gibiydi.
{61791}{61840}"Gördün mü?" dedi, "Gördün mü?
{61893}{61979}Hayatını yaşayacağın gelecek budur."
{62538}{62586}Gelecek kuşaklar...
{62602}{62678}...zaman zaman|kendilerine şunu sorabileceklerdir:
{62687}{62751}"Anne babalarımız ne yapıyordu?
{62753}{62858}Neden fırsat varken|harekete geçmediler?"
{62961}{63067}Bu soruyu onlardan şimdi duymalıyız.
{63312}{63421}Yaşam biçiminizi|değiştirmeye hazır mısınız?
{63424}{63536}İklim krizi çözülebilir.
{63538}{63585}Başlangıç için...
{63587}{63632}...www.climatecrisis.net'i...
{63634}{63740}...ziyaret edin.
{63742}{63800}Yaydığınız karbon emisyonlarını...
{63802}{63876}...düşürebilirsiniz.
{64027}{64076}Enerji tasarrufu yapan gereçler...
{64078}{64152}...ve ampuller satın alın.
{64154}{64196}Isınmak ve serinlemek için|termostatınızı değiştirin...
{64198}{64280}...(zaman ayarlı termostat kullanın).
{64282}{64360}Evinizde izolasyonu arttırın,|enerji tüketiminizi ölçtürün.
{64362}{64408}Geri dönüşüme özen gösterin.
{64558}{64619}Mümkünse benzin ve|elektrik motorlu otomobil satın alın.
{64621}{64719}Mümkün olduğunda|yürüyün ya da bisiklete binin.
{64728}{64815}Metro ve toplu taşıma araçlarını|kullanın.
{64973}{65090}Anne babanıza yaşadığınız dünyayı|mahvetmemelerini söyleyin.
{65128}{65175}Anne babaysanız,|çocuklarınızın yaşayacağı...
{65177}{65267}...dünyayı kurtarın.
{65448}{65515}Yenilenebilir enerji kaynaklarına geçin.
{65517}{65597}Elektrik firmanız|yeşil enerji tüketimi sağlıyor mu sorun.
{65599}{65676}Sağlamıyorlarsa, nedenini sorun.
{65766}{65884}Bu krizi çözmeyi vaat eden|liderlere oy verin. Yazı yazın.
{65918}{65992}Sizi dinlemezlerse|seçimlere adaylığınızı koyun.
{66080}{66128}Ağaç dikin...
{66130}{66202}...çok ağaç dikin.
{66316}{66393}Sesinizi duyurun.
{66395}{66462}Radyo programlarını arayın|ve gazetelere yazın.
{66464}{66548}Amerika'nın CO2 yaymayı|durdurması için ısrar edin...
{66550}{66665}...küresel ısınmaya karşı|uluslararası çabalara katılın.
{66777}{66857}Yabancı petrole bağımlılığımızı azaltın.
{66859}{66932}Çiftçilerin alkollü yakıtlar|üretmesine yardım edin.
{66953}{67014}Yakıt tasarrufu standartlarını artırın...
{67016}{67091}...otomobillerin emisyonlarının|düşürülmesini isteyin.
{67216}{67299}Duanın gücüne inanıyorsanız...
{67310}{67365}...insanların değişmek için|gerekli gücü...
{67367}{67484}...bulmaları için dua edin.
{67705}{67777}Eski bir Afrika atasözü der ki...
{67802}{67835}...dua edin...
{67838}{67884}...ve harekete geçin.
{67904}{67996}Tanıdıklarınızı bu filmi izlemeleri için|teşvik edin.
{67998}{68097}İklim krizi konusunda|olabildiğince çok şey öğrenin.
{68169}{68288}Sonra da öğrendiklerinizi uygulayın.
{72989}{73027}Uygunsuz Gerçek
{7}{70}Böyle bir şeyle|daha önce hiç karşılaşılmadı.
{72}{123}Peki ya, dünyamızın tepesinden...
{125}{205}...bir zamanlar buzla örtülü olan|geniş açık sulara bakıyor olmanın...
{207}{293}...bizim için anlamı nedir?
{311}{354}Bunu önemsesek iyi olur...
{356}{422}...çünkü gezegen çapında|bir etkiye sahip.
{432}{541}Yerkürenin iklimi|kocaman bir motora benzer.
{543}{592}Ekvatordan kutuplara doğru ısı yayar.
{594}{684}Bunu okyanus ve|rüzgâr akıntıları aracılığıyla yapar.
{694}{800}Bilim adamları Yerkürenin iklimi|doğrusal olmayan bir sistemdir der.
{802}{876}Bu, tüm değişimler|kademeli gerçekleşmez...
{880}{962}...demenin havalı hâlidir.
{964}{1032}Bazıları ansızın,|beklenmedik biçimde olur.
{1039}{1126}Dünya çapında yıllık ortalama sıcaklık...
{1128}{1197}...14 derecedir.
{1199}{1284}5 derecelik bir artış olursa...
{1290}{1358}...ki, bu öngörülenlerin çok altındadır...
{1365}{1414}...bunun küresel karşılığına bakın.
{1416}{1501}Bu, ekvatorda 1 derecelik artış|demek olurken...
{1503}{1575}...kutupta 12 derecelik artış|anlamına gelir.
{1579}{1655}Yani, son buz devrinden|bu yana oluşmuş olan...
{1657}{1769}...ve nispeten değişmemiş olan|rüzgâr ve okyanus örüntülerinin...
{1772}{1840}...hepsi de altüst olmuş|ve değişmektedir.
{1859}{1906}En çok endişe yaratanlardan biri de...
{1908}{2000}...bilim adamlarının üzerinde|çokça durup üzerinde çalıştıkları...
{2002}{2050}...Kuzey Atlantik'tekidir.
{2053}{2127}Burada Gulf Stream,|kuzeyde Grönland üzerinden...
{2129}{2183}...Arktik'ten gelen|soğuk rüzgârlarla birleşerek...
{2185}{2272}...buharlaşır,|böylece Gulf Stream'in sıcaklığı...
{2274}{2324}...ve buhar, esen rüzgâr ile...
{2326}{2391}...Yerkürenin etrafında dönüşü ile|Batı Avrupa'ya doğru taşınır.
{2393}{2460}Okyanus akıntı sisteminin...
{2462}{2523}...bu döngüyle bağlantısı ilginçtir.
{2525}{2581}Buna Okyanus Dolaşımı denir.
{2588}{2669}Kırmızı renkte olanlar,|yüzeydeki sıcak su akıntılardır.
{2671}{2724}Gulf Stream en çok bilinenidir.
{2726}{2825}Mavi renkte olanlar ise...
{2827}{2863}...ters yöne akan soğuk su akıntılarıdır.
{2865}{2968}Onları hiç görmeyiz,|çünkü onlar okyanusun altından akar.
{2970}{3081}Kuzey Atlantik'te|sıcaklık çekildikten sonra...
{3088}{3174}...geriye daha soğuk|ve daha tuzlu su kalır...
{3176}{3226}...çünkü, tuz yok olmaz.
{3228}{3296}Bu da suyun daha yoğun|ve ağır olmasına yol açar.
{3298}{3376}Böylece, soğuk, yoğun, ağır su...
{3378}{3474}...saniyede 5 milyar galon oranında|dibe çöker.
{3492}{3576}Bu da akıntıyı tekrar güneye çeker.
{3588}{3645}Son buz devrinde son kalan buzul...
{3647}{3727}...Kuzey Amerika'dan geri çekilirken...
{3746}{3840}...buz eridi ve Kuzey Amerika'da...
{3842}{3883}...kocaman bir tatlı su havuzu oluştu.
{3885}{3981}O kocaman gölden geriye kalan şey|Büyük Göller'dir.
{3988}{4099}Doğu sınırında bir buz barajı oluşup|ardından bir gün kırıldı.
{4116}{4192}Ve o tatlı su hızla boşalarak...
{4194}{4250}...St. Lawrence nehrini yarattı.
{4260}{4344}Tuzlu, yoğun,|soğuk suyu sulandırarak...
{4347}{4435}...daha taze ve hafif duruma getirip|böylece, batmayı durdurdu...
{4449}{4511}...ve oradaki pompa son buldu.
{4528}{4582}Sıcaklığın dağılması da sona erdi.
{4588}{4689}Avrupa ise yeni bir 900 ila 1000 yıllık|buz devrine daha girdi.
{4692}{4792}Ve bugün yaşadığımız|ve buz devrine yol açan...
{4805}{4845}...durum değişikliği...
{4847}{4938}...belki de 10 yıl gibi|kısa bir zamanda gerçekleşti.
{4952}{5007}Bu ani bir değişiklik.
{5010}{5081}Bu anlattığım,|elbette yeniden yaşanmayacak...
{5083}{5160}...çünkü, Kuzey Amerika buzulları|artık yok.
{5162}{5254}O bölgenin yakınlarında|başka bir iri buz parçası var mı?
{5272}{5303}Elbette.
{5326}{5377}O konuya geri döneceğiz.
{5867}{5962}Aynı şeyi defalarca,|olabildiğinde anlaşılır şekilde...
{6001}{6111}...anlatmama rağmen,|soruna hâlâ en çok...
{6223}{6292}...katkıda bulunanın...
{6294}{6362}...bizler olması|beni düş kırıklığına uğratıyor.
{6470}{6510}Çevreme bakınıp...
{6512}{6601}...gerçekten değişeceğimizin|ipuçlarını veren...
{6603}{6675}...göstergeler görmeyi bekliyorum.
{6728}{6777}Şu anda bunları göremiyorum.
{6790}{6898}Sayısız tanınmış bilim adamı,|çürüyen bitkilerin yaydığı...
{6900}{6986}...nitrojendioksitin|hava kirliliğine yol açtığını söyledi.
{6988}{7096}Smoky Dağlarına adını veren|pusun sebebi budur.
{7102}{7149}Çok teşekkür ederim.
{7161}{7250}Bu adamın çevre duyarlılığı|öyle uç noktalarda ki, onu dinleyecek...
{7252}{7349}...olsak etrafı baykuşlar saracak|ve çoğu Amerikalı işsiz kalacak.
{7358}{7395}Adam delinin teki.
{7404}{7518}Küresel ısınmaya insanlar|neden olsa bile, ki bu doğru değil...
{7520}{7603}...bu belki de Amerikan halkına atılmış...
{7605}{7643}...belki de en büyük suçtur.
{7645}{7718}Son derece duygusal|bir meseleyle karşı karşıyayız.
{7743}{7816}Politikacıların yandaşları...
{7836}{7934}...bir konuda konuşmuyorsa...
{7954}{8027}...politikacıların o konuyu|önemsememesi kolaylaşır.
{8158}{8258}"O meseleyle sonra ilgileniriz."|demeleri kolaylaşır.
{8383}{8464}Tüm bu örüntüleri değiştiren fenomen...
{8466}{8529}...mevsimleri de etkilemektedir.
{8534}{8591}Hollanda'da yapılan bir araştırma.
{8594}{8678}25 yıl önce göçmen kuşlar...
{8680}{8749}...en yoğun 25 Nisan'da gelir...
{8751}{8819}...ve yavruları|3 Haziran'da yumurtadan çıkardı.
{8821}{8908}Aynı tarihte tırtıllar da|yumurtalarından çıkardı.
{8912}{8972}Doğanın düzeni.
{8979}{9046}Ama 20 yıllık ısınma sonucu...
{9054}{9115}...tırtıllar yumurtalarından|iki hafta erken çıktı.
{9117}{9213}Kuşlar tırtıllara ayak uydurmaya çalıştı,|ama başaramadılar.
{9231}{9272}Bu yüzden, soyları tehlikede.
{9274}{9347}Küresel ısınmadan...
{9354}{9438}...bu şekilde etkilenen|milyonlarca ekolojik yaşam alanı var.
{9442}{9542}Bu gördüğünüz,|son 100 yılda güney İsviçre'de...
{9544}{9582}...ayaz yaşanan günlerin sayısı.
{9584}{9641}Gün sayısı hızla azalmış,|ama bir de şuna bakın:
{9643}{9743}Bu ise açılan yeni ekolojik|yaşam alanlarını doldurmak için...
{9747}{9866}...göç eden istilacı,|egzotik türlerin sayısı.
{9870}{9930}Aynı şey ABD'de de yaşanıyor.
{9932}{9994}Hiç çam böceği sorununu|duydunuz mu?
{9998}{10083}Çam böcekleri|soğuk kış mevsiminde ölürdü.
{10089}{10142}Artık daha az ayaz yaşandığından...
{10144}{10214}...çam ağaları harap oluyor.
{10216}{10334}Bu, kabuk böcekleri yüzünden ölen|Alaska'daki 56 milyon dönümlük...
{10346}{10437}...ladin ormanının bir bölümü.|Aynı fenomen burada yaşanıyor.
{10440}{10500}Sivrisinekler için|fazla soğuk olduğu için...
{10502}{10569}...kurulmuş şehirler var.
{10571}{10658}Nairobi ve Harare bunlardan ikisi.|Dahası da var.
{10664}{10764}Sivrisinekler ısınma yüzünden|artık buralara da göç ediyor.
{10769}{10874}Endişe verici pek çok|bulaşıcı hastalık taşıyıcı canlılar da...
{10876}{10925}...etki alanını genişletiyor.
{10927}{10999}Sadece sivrisinekler değil,|bunların hepsi.
{11002}{11070}Ve son çeyrek yüzyılda...
{11072}{11153}...30 sözde yeni hastalık ortaya çıktı.
{11159}{11251}SARS gibi birçoğu da|ciddi sorunlara yol açtı.
{11256}{11323}Dirençli verem türleri.|Başka hastalıklar da var.
{11325}{11383}Kontrol altında olan hastalıklar da...
{11385}{11437}...yeniden görülmeye başlandı.
{11439}{11558}Bildiğiniz gibi, Kuş gribi de|çok ciddi bir sorun.
{11567}{11602}Batı Nil virüsü.
{11604}{11683}1999 yılında Maryland'in|doğu sahiline dek yayıldı.
{11685}{11741}İki yıl sonra|Mississippi'nin batısında görüldü.
{11743}{11833}Ondan da iki yıl sonra tüm kıtayı sardı.
{11839}{11897}Bunlar endişe verici göstergelerdir.
{11899}{11956}Küresel ısınma...
{11958}{12015}...ve diğer etkenler nedeniyle|tüm dünyada...
{12017}{12091}...mercan kayaları beyazlaşıyor|ve bu hâle geliyor:
{12095}{12166}Mercan kayalarından beslenen|onca balık türü de...
{12168}{12230}...bu yüzden tehlikede.
{12232}{12310}Genel olarak,|şu anda birçok türün soyu...
{12312}{12401}...eskiye göre bin misli fazla tükeniyor.
{12415}{12490}Sıra ikinci uyarıya geldi:
{12492}{12523}Antarktika.
{12525}{12598}Gezegendeki en büyük buz kütlesi.
{12605}{12674}Bir arkadaşım 1978'de şöyle dedi:
{12678}{12764}"Antarktika yarımadasındaki|buz tabakasında kırılma görürsen...
{12766}{12801}...bundan kork.
{12803}{12906}Bu durum,|küresel ısınmanın tehlike çanıdır."
{12908}{12987}Gerçekten de yarımadaya|yakından bakarsanız...
{12989}{13094}...gördüğünüz yeşil bölgelerin her biri...
{13101}{13185}...son 15-20 yılda kırılan..
{13187}{13276}...Rhode Island büyüklüğünde|birer buz tabakasıdır.
{13278}{13327}Onlardan birinin üzerinde|durmak istiyorum.
{13329}{13366}Adı Larsen B.
{13368}{13452}Şurada görünen siyah su birikintisine|bakmanızı istiyorum.
{13467}{13550}Sanki aşağıda bulunan...
{13552}{13624}...okyanusa bakıyor gibiyiz.|Ama bu bir göz yanılmasıdır.
{13626}{13710}Aslında bu, havuzlar oluşturan|erimiş buzdur.
{13716}{13777}Bir helikopterle|üzerinden uçuyor olsanız...
{13779}{13840}...213 metre uzunluğunda|olduğunu görürsünüz.
{13842}{13931}Buz tabakaları muhteşemdir.|Çok büyüktür.
{13947}{14024}Uzakta dağlar vardır,|dağların ise hemen önünde...
{14026}{14100}...kıtanın buz tabakası vardır.
{14129}{14174}Bu yüzen buzdur...
{14177}{14278}...ve o dağların eteklerinde,|karanın üzerinde buz vardır.
{14289}{14403}Buradan dağlar|30-40 kilometre uzaklıktadır.
{14414}{14490}Bu durumun,|küresel ısınma olsa bile, en az 100 yıl...
{14492}{14538}...değişmeyeceğini sanıyorlardı.
{14540}{14611}Bu buz tabakalarını inceleyen|bilim adamları...
{14638}{14687}...bu görüntüler karşısında...
{14689}{14737}...tek kelimeyle şoke oldular.
{14742}{14806}31 Ocak 2002'den 35 gün sonra...
{14808}{14874}...buz tabakası...
{14876}{14927}...tamamen yok oldu.
{14963}{15078}Bunun, nasıl bu kadar|hızlı olduğunu anlayamadılar.
{15097}{15204}Nerede hata yaptıklarını anlamak için|oraya geri döndüler...
{15214}{15310}...ve işte o zaman,|su havuzlarına yoğunlaştılar.
{15330}{15402}Sorunun nereden kaynaklandığını|anlamalarına fırsat kalmadan...
{15404}{15463}...başka bir terslik yaşandı.
{15466}{15526}Suda yüzen buz kırılınca...
{15528}{15596}...karadaki buzu daha fazla tutamadı.
{15598}{15683}Karadaki buz|okyanusa düşmeye başladı.
{15685}{15738}Şişenin mantarı çıkmış gibiydi.
{15740}{15830}Yüzen buz ile|karadaki buz arasında fark vardır.
{15832}{15922}Fark şuradadır:|Bardağın içinde yüzen buz eridiğinde...
{15924}{16012}...bardağın içindeki|suyun seviyesini yükseltmez.
{16014}{16083}Ama buz yığını üzerinde duran|bir kalıp buz eridiğinde...
{16085}{16146}...bardak taşar.
{16157}{16240}İşte bu yüzden, bu Pasifik halkı...
{16242}{16301}...Yeni Zelanda'ya|göçmek zorunda kaldı.
{16332}{16392}Biraz da Batı Antarktika|üzerinde durmak istiyorum.
{16393}{16509}Karadaki buz ile|denizdeki buzun iki etkisini ortaya koyar.
{16511}{16595}Onda, her ikisi de görülür.|Adaların tepeleri desteklerken...
{16600}{16669}...altında okyanus bulunmaktadır.
{16678}{16740}Isınan okyanus buz tabakasını etkiler.
{16764}{16817}Bu buz tabakası yok olursa...
{16821}{16886}...dünyada deniz seviyesi|6 metre yükselir.
{16905}{17010}Buz tabakasının altında|yaşanan değişiklikler ölçüldü.
{17012}{17105}Kabaca aynı büyüklükte başka bir...
{17108}{17196}...iri buz kütlesine göre|daha istikrarlıdır.
{17210}{17317}Grönland Buz Tabakası erirse de|deniz seviyesi...
{17319}{17352}...6 metre yükselir.
{17354}{17417}Bir arkadaşım, şu anda Grönland'da...
{17419}{17490}...neler olup bittiğini gösteren|fotoğraflar getirdi.
{17492}{17587}Çarpıcı değişiklikler var.|Bunlar, Antarktika'daki...
{17596}{17673}...buz tabakasında oluşan|su birikintileriyle aynı.
{17690}{17741}Bilim adamları|buzun içine sızdığında suyun...
{17743}{17845}...yeniden donacağını sanmıştı.
{17856}{17930}Ama aslında,|ilerlemeye devam ettiğini gördüler.
{17932}{18016}Aşağıya inerken...
{18020}{18081}...buzda delikli peynir etkisi yaratıyordu.
{18083}{18128}Bir bakıma ak karıncalar gibi.
{18130}{18193}Bu görüntü|derin yarıklara ne olduğunu gösterir.
{18195}{18305}Göller oluşurken "moulin"|adı verilen yarıklar oluştururlar.
{18312}{18354}Su, tabana kadar inip...
{18356}{18442}...dip kayayla buzun buluştuğu|noktayı yumuşatır.
{18448}{18506}Ölçek oluşturmaya çalışan|bu insanları görüyor musunuz?
{18508}{18609}Burası Grönland'ın kıyısı değil.|Burası buz kütlesinin ortası.
{18611}{18689}Bu da Grönland buz tabakasından...
{18693}{18744}...aşağıya...
{18746}{18829}...altındaki dip kayaya doğru|hızla akan...
{18831}{18874}...erimiş su.
{18879}{18993}Geçmişte hep mevsime bağlı|erime gerçekleşmiş...
{19003}{19097}...ve moulinler oluşmuştur,|ama şimdiki gibi değil.
{19111}{19209}1992'de|Grönland'daki bu erime ölçülmüş.
{19219}{19280}On yıl sonra bu hâle gelmiş.
{19286}{19349}Bu da 2005'teki erime.
{19382}{19457}Tony Blair'in bilim danışmanı...
{19459}{19528}...şu anda Grönland'da olanlar|yüzünden dünya haritasının...
{19530}{19598}...yeniden çizilmesi|gerekeceğini söylemiş.
{19608}{19670}Grönland kırılıp erise ya da...
{19687}{19781}...Grönland ve Batı Antarktika'nın...
{19785}{19823}...yarısı kırılıp erise...
{19825}{19915}...Florida'nın deniz seviyesinde|gerçekleşecek değişiklik bu olur.
{20033}{20098}San Francisco Koyu'nda olacaklar.
{20147}{20208}Bu bölgelerde çok insan yaşıyor.
{20224}{20299}Hollanda,|Çukureller bölgesinde bir ülke.
{20343}{20395}Yıkıcı.
{20397}{20493}On milyonlarca insanın yaşadığı|Pekin çevresi.
{20542}{20621}Şangay çevresinin durumu|daha da kötü.
{20623}{20677}40 milyon insan.
{20726}{20832}Kalküta ve Bangladeş'in doğusunun|durumu da kötü.
{20834}{20901}Bu bölgede 60 milyon insan yaşıyor.
{20930}{21047}Çevresel bir olay yüzünden|birkaç yüz bin mültecinin...
{21054}{21122}...yaratacağı etkiyi düşünün.
{21129}{21233}Ya yüz milyon ya da|daha fazlasının yaratacağı etki?
{21265}{21304}Burası Manhattan.
{21325}{21405}Burası da önceden Dünya|Ticaret Merkezi'nin bulunduğu yer.
{21421}{21501}11 Eylül'de yaşanan|korkunç olaylar sonrasında...
{21544}{21597}...tekrar izin vermeyeceğiz, dedik.
{21613}{21677}Ama Manhattan bunları yaşayacak.
{21806}{21858}Bilim adamları|bunu hatasız hesaplayabiliyor.
{21860}{21932}Ne kadar suyun New Orleans'ta...
{21934}{22005}...seti aşacağını hesaplayabildikleri gibi.
{22034}{22145}Dünya Ticaret Merkezi|anıtının olacağı yer...
{22152}{22198}...sular altında kalacaktır.
{22226}{22345}Teröristler dışında başka tehlikelere|karşı da hazırlıklı olmayalım mı?
{22359}{22448}Belki başka sorunlar için de|endişelenmeliyiz.
{22625}{22681}1,3 milyar insan.
{22731}{22782}Hızla büyüyen bir ekonomi.
{22837}{22885}Sürekli artan enerji ihtiyacı.
{22900}{22957}Çok geniş kömür rezervleri.
{22983}{23064}Burası kuzey Çin'deki|kömür madenleri bölgesi.
{23095}{23139}- Orta Moğolistan.|- Anlıyorum.
{23141}{23212}Burası da Shaanxi ili.
{23214}{23306}- En büyük kömür madeni burada.|- Yukarıda mı?
{23308}{23360}Bu bir açık maden işletmesi mi?
{23362}{23402}Evet.
{23404}{23443}Çin'e her gidişimde...
{23498}{23568}...bilim adamlarından yeni bir şey|öğrendim. Son derece yenilikçiler.
{23570}{23632}Yeni kurulan...
{23634}{23706}...kömürlü elektrik santrali sayısı.
{23708}{23777}Sayı inanılmaz...
{23779}{23814}...çünkü çok kârlı.
{23830}{23943}Küresel ısınma,|ABD kadar Çin'i de ilgilendiriyor.
{23974}{24080}Her iki ülke de, kirliliğe yol açan|eski teknolojileri kullanıyor.
{24082}{24119}Sel, kuraklık ve şiddetli fırtınalara...
{24121}{24181}...bağlı felaketlerin sayısı artıyor...
{24183}{24245}...ve bu örüntünün sorumlusunun|küresel ısınma olduğu belirtiliyor.
{24247}{24342}Burada bulunanlara, bu duruma karşı|nasıl önlem alınması gerektiği...
{24344}{24443}...konusunda öneride bulunur musunuz?
{24445}{24528}Gerçek ile kurguyu ve...
{24542}{24647}...doğrular ile yanlış bilinenleri|birbirinden ayırmak...
{24655}{24715}...burada öğrendiklerinizin bir kısmıdır.
{24732}{24850}Ama uyarılar doğruysa|ve bilime dayanıyorsa...
{24866}{24952}...bizler hangi ülkede yaşıyor|olursak olalım...
{24954}{25008}...uyarıların duyurulmasını...
{25010}{25102}...ve bu konuda|önlem alınmasını sağlamalıyız.
{25281}{25392}Her iki ülke de geçmişten gelen|alışılagelmiş yöntemlerden...
{25394}{25441}...kurtulmakta zorlanıyor.
{25449}{25567}Ama iki ülke de, kabul edilemez|bir akıbetle karşı karşıya.
{25727}{25836}Uygarlığımız ile Yerküre arasındaki|bir çarpışmaya şahit oluyoruz.
{25838}{25912}Bu çarpışmaya sebep olan|üç etken bulunmaktadır.
{25914}{25959}İlki nüfus.
{25965}{26073}Doğum oranının yüksek olduğu|benim kuşağım...
{26075}{26169}...2. Dünya Savaşı sonrası doğduğunda,|dünya nüfusu henüz 2 milyardı.
{26184}{26241}Şu anda 50'li yaşlarımdayken...
{26243}{26328}...6,5 milyarı buldu.
{26349}{26465}Benim kuşağımın demografik|beklentilerini karşıladığımda...
{26473}{26516}...9 milyarı geçecek.
{26531}{26645}10 bin kuşakla 2 milyara ulaşılıyorsa...
{26647}{26722}...bir insan ömrü boyunca...
{26724}{26792}...dünya nüfusu|2 milyardan 9 milyara çıkarsa...
{26804}{26881}...şu anda|çok köklü değişiklikler oluyordur.
{26884}{26947}Yerküreye daha çok baskı uyguluyoruz.
{26949}{27022}Nüfus artışı çoğunlukla dünyanın|yoksul ülkelerinde gerçekleşiyor.
{27024}{27089}Bu da yiyecek sıkıntısı yaratıyor.
{27091}{27146}Su sıkıntısı yaratıyor.
{27148}{27230}Hassas doğal kaynaklarda|sıkıntı yaratıyor.
{27232}{27268}İşte bu sıkıntılar...
{27270}{27343}...ormanların mahvolmasının|bir nedenidir.
{27345}{27395}Yalnız tropikal bölgelerde değil,|her yerde.
{27397}{27445}Bu siyasi bir meseledir.
{27448}{27556}Bu, Haiti ile Dominik Cumhuriyeti|arasındaki sınırdır.
{27558}{27658}Burada bir politika vardır,|burada başka bir politika vardır.
{27666}{27765}Bu durum sadece ağaç kesmek değil,|orman yangınından da kaynaklanıyor.
{27770}{27856}Atmosfere yükselen CO2'nin|neredeyse %30'unun kaynağı...
{27858}{27918}...orman yangınlarıdır.
{27922}{28021}Bu, Yerkürenin 6 aylık aralığında|gece çekilmiş bir fotoğrafıdır.
{28023}{28079}Kentin ışıkları beyaz...
{28081}{28141}...orman yangını kırmızı renktedir.
{28143}{28219}Sarı bölgeler Sibirya'dakiler gibi,|gaz parıltısıdır.
{28234}{28276}Buradan Yerküre ile aramızdaki...
{28278}{28345}...ilişkiyi değiştiren|ikinci etkene geliyoruz.
{28347}{28450}Bilimsel ve teknolojik devrim|büyük bir nimettir.
{28455}{28520}Çünkü, bize tıp ve iletişim konularında...
{28522}{28598}...çok sayıda yarar sağlamıştır.
{28601}{28697}Ama sahip olduğumuz bu yeni güç...
{28699}{28739}...bizlere sonuçlarını düşünme|sorumluluğunu da yükler.
{28741}{28772}Şu formülü düşünün:
{28774}{28866}Eski alışkanlıklar ve teknolojinin|sonuçları tahmin edilebilir.
{28882}{28982}Değiştirilmesi zor alışkanlıklar|artı yeni teknolojinin...
{28987}{29058}...önemli ölçüde|değiştirilmiş sonuçları olabilir.
{29060}{29137}Mızrak, yay, ok, tabanca ve...
{29139}{29240}...makineli tüfekle savaşmak bir yana.
{29243}{29300}Ama ardından yeni bir teknoloji geldi.
{29484}{29561}Artık savaş denince|bir kez daha düşünmek zorundayız...
{29570}{29666}...çünkü yeni teknoloji...
{29668}{29733}...o eski alışkanlığın sonuçlarını|öylesine değiştiriyor ki...
{29735}{29841}...geçmişin örüntülerini|fütursuzca devam ettiremeyiz.
{29867}{29978}Yerküreyi bugüne dek aynı şekilde|yiyecek konusunda sömürdük.
{29987}{30083}Varolduğumuzdan beri çoğunlukla,|nispeten basit araçlar kullandık:
{30085}{30146}Saban ve traktör.
{30159}{30228}Ama günümüzde kürek bile çok değişti.
{30240}{30288}Eskiden kürek böyle bir şeydi.
{30292}{30335}Kürekler giderek büyüdü...
{30341}{30408}...ve her yıl daha da güçleniyorlar.
{30412}{30524}Yerkürenin yüzeyinde|etki yaratma becerimiz...
{30526}{30569}...tümüyle değişti.
{30574}{30681}Aynı şey, bir nimet olan|sulama için de söylenebilir.
{30686}{30790}Ama sonuçlarını düşünmeden|nehir yataklarını değiştirdiğimizde...
{30792}{30888}...kimi zaman nehirler denize ulaşamaz.
{30901}{30941}Orta Asya'da pamuk tarlalarını|sulamak için...
{30943}{31006}...Sovyetler Birliği tarafından|düşüncesizce kullanılan...
{31008}{31046}...iki nehir vardı.
{31048}{31123}Aral Denizi onlarla besleniyordu.
{31125}{31192}Dünyanın dördüncü en büyük|iç deniziydi.
{31194}{31271}Oraya gittiğimde,|büyük bir balıkçı filosunun...
{31273}{31373}...kumdaki|tuhaf görüntüsüyle karşılaştım.
{31386}{31502}Bu, çekilen kıyı şeridine ulaşmak için...
{31504}{31557}...balıkçılık endüstrisinin|çaresizce inşa ettiği kanaldır.
{31559}{31629}Bugün, doğaya karşı|hata yapmanın sonuçları...
{31631}{31672}...daha vahim olabilir...
{31674}{31770}...çünkü, teknolojimizin çevreye etkileri|çoğunlukla elimizi bağlar.
{31776}{31867}Hepsini düşünürsek, aslında bizler|doğanın kendisi kadar yıkıcıyız.
{31873}{31934}Bu da siyasi bir meseledir.
{31939}{31999}Bu, tüm ülkelerin...
{32001}{32109}...küresel ısınmaya katkısını|gösteren bir dünya haritasıdır.
{32121}{32211}Bizim ülkemiz,|Güney Amerika'nın, Afrika'nın...
{32213}{32273}...Orta Doğu'nun, Asya'nın ve...
{32275}{32349}...hepsinin toplamından|daha çok sorumlu.
{32358}{32474}Afrika, Hindistan, Çin, Japonya, AB|ve Rusya'nın kişi başı ortalaması.
{32476}{32554}Bizse buradayız.|Herkesten çok, çok üstteyiz.
{32556}{32651}Nüfusa göre değerlendirirseniz,|durum biraz değişiyor.
{32653}{32727}Çin'in etkisi daha büyük.|Avrupa'nın da öyle.
{32729}{32820}Yine de bizler, en büyük sorumlusuyuz.
{32825}{32911}İşte bu yüzden, olaya yaklaşımımızı|gözden geçirmeliyiz.
{32913}{32978}Yerküreyle ilişkimizi değiştiren...
{32980}{33043}...son etken düşünce tarzımızdır.
{33046}{33152}Kurbağa, bir tencere kaynar suyun|içine atlarsa...
{33154}{33236}...kendini dışarıya atar,|çünkü tehlikeyi sezer.
{33238}{33292}Aynı kurbağa yavaşça...
{33294}{33376}...kaynamaya bırakılmış...
{33378}{33435}...ılık suyun içine atlarsa...
{33437}{33513}...suyun içinde hareket etmeden oturur.
{33515}{33621}Su giderek ısınmaya başlasa bile|içinde oturmayı sürdürür.
{33623}{33736}Ta ki... Kurtarılana kadar oturur.
{33759}{33816}Kurbağayı kurtarmak önemli bir şeydir.
{33906}{33950}Ama asıl önemli olan şudur:
{33960}{34047}Bizim kolektif sinir sistemimiz,|kurbağanın sinir sistemine benzer.
{34049}{34155}Tehlikenin farkına varmamız için,|ani bir sarsıntı yaşamamız gerekir.
{34157}{34235}Bir şey hızla ama|derece derece gelişiyorsa...
{34237}{34335}...cevap ve tepki vermeden...
{34345}{34364}...öylece oturmaya eğilimliyiz.
{34494}{34564}Çocukluğumda,|tütün tarlasında çalışmadan...
{34589}{34689}...bir yaz geçirdiğimi hatırlamıyorum.
{34691}{34775}Harikaydı. Çok severdim. O dönemde...
{34777}{34868}...diğer çocuklarla çiftlikte çalışmak...
{34870}{34915}...benim için eğlenceliydi.
{34947}{35060}1964'te başlayan|ABD Sağlık Bakanlığı raporuyla...
{35099}{35157}...sigara ile akciğer kanseri arasındaki...
{35159}{35259}...bağlantının kanıtı resmen açıklandı.
{35339}{35387}Tütün yetiştirmeye devam ettik.
{35482}{35587}Nancy benden yaklaşık 10 yaş büyüktü.
{35589}{35653}İki kardeştik.
{35701}{35758}O benim koruyucum...
{35760}{35846}...aynı zamanda da dostumdu.
{35903}{35979}Genç kızlığında|sigara içmeye başladı...
{35996}{36076}...ve hiç bırakmadı.
{36121}{36169}Akciğer kanserinden öldü.
{36268}{36331}Kimse o şekilde ölmek istemez.
{36408}{36487}Kansere neden olan...
{36527}{36586}...sigarayı üreten...
{36588}{36657}...o ekonomik örüntünün...
{36659}{36731}...bir parçası olmuş olmamız fikri...
{36737}{36776}...pek çok bakımdan...
{36807}{36878}...acı vericiydi.
{36923}{37039}Hayatı boyunca tütün yetiştirmiş|olan babam, buna son verdi.
{37101}{37181}Geçmişte mantıklı gibi gelen neden...
{37219}{37307}...artık geçerli değildi.
{37325}{37369}Tütün yetiştirmeyi bıraktı.
{37544}{37655}Noktaları birleştirmenin|zaman aldığını biliyorum.
{37683}{37801}Ama gün gelir insanın noktaları|daha önceden birleştirmiş olmayı...
{37818}{37926}...isteyeceği bir hesaplaşma|günü olabileceğini de biliyorum.
{38123}{38207}Bizi çileden çıkaran|temelde üç yanlış anlama vardır.
{38209}{38253}Birincisi, bilim adamları...
{38255}{38314}...küresel ısınmaya karşı çıkmıyor mu?
{38316}{38370}Aslında karşı çıkmıyorlar.
{38380}{38468}Bir emsal tarama dergisi,|son on yıldır küresel ısınma...
{38470}{38582}...üzerine yazılan her bilimsel makaleyi|titizlikle inceledi.
{38590}{38693}928 makaleden oluşan %10 gibi|büyük bir bölümünü incelediler.
{38708}{38808}Küresel ısınmaya bizlerin sebep olduğu|ve bunun önemli bir sorun olduğu...
{38810}{38895}...bilimsel konsensüsüne karşı|çıkanların sayısını biliyor musunuz?
{38897}{38944}928'den kaçı? Sıfır.
{38981}{39063}Bilim konusunda uyuşmazlık olduğu gibi|yanlış bir düşünce...
{39069}{39172}...küçük bir grup tarafından|kasıtlı olarak yaratıldı.
{39177}{39241}İçlerinden birinin notları dışarıya sızdı.
{39243}{39315}Basına göre bu notta şunlar yazıyordu.
{39317}{39408}Amaçları şuydu: "Küresel ısınmayı...
{39410}{39470}...teori olarak yeniden konumlandırmak."
{39485}{39517}Bu, daha önce de yaşandı.
{39519}{39585}Çoğu Doktor Camel İçiyor
{39587}{39650}Sağlık Bakanlığı'nın raporundan sonra.
{39682}{39750}40 yıl önce dışarıya sızan notlarında|şunlar yazıyordu:
{39752}{39790}"Halkın zihninde...
{39803}{39918}...çelişki yaratan en iyi yöntem|olduğundan, kuşku stratejimizdir."
{39939}{39981}Peki ya başarabildiler mi?
{39983}{40078}928 makalenin|emsal taramadan geçtiğini hatırlayın.
{40080}{40152}Konsensüse karşı çıkan yüzde sıfırdır.
{40154}{40240}Çok satan gazetelerde son 14 yılda|yayınlanan tüm makalelerle ilgili...
{40242}{40332}...başka araştırma yapıldı.|636 makaleyi incelediler.
{40334}{40378}Yarısından çoğu şöyle dedi:
{40389}{40485}"Emin değiliz.|Sorun olabilir de olmayabilir de."
{40495}{40560}İnsanların|akıllarının karışmasına şaşmamalı.
{40605}{40706}BUSH'UN YARDIMCISI|İKLİM RAPORLARINI DÜZELTTİ
{40835}{40869}Ne öğrendin?
{40928}{40967}Kim için çalışıyormuş?
{41040}{41073}Genel Sekreter.
{41102}{41156}Yani, Beyaz Saray Çevre Bakanlığı.
{41164}{41216}Amerikan Petrol Enstitüsü.
{41218}{41281}Onlara petrol ve gaz|lobisi demek doğru olur mu?
{41311}{41346}Doğru olur mu?
{41354}{41390}Kesinlikle doğru.
{41420}{41519}Biraz daha araştırıp|müşterilerinin kim olduğunu öğren.
{41534}{41561}Beyaz Saray'da bir Editör
{41563}{41626}Exxon Valdez'i koruyormuş.
{41641}{41685}Evet, çok teşekkür ederim.
{41747}{41844}Bilim adamları, gerçeğe|saygı duymak ve olduğu gibi sunmak...
{41861}{41941}...konusunda bağımsız|bir sorumluluğa sahiptirler.
{42001}{42114}Bu bilimsel soru hakkında|verdiğin ifadede...
{42133}{42231}...neden kendinle|doğrudan çelişiyorsun?
{42233}{42321}O bölümdeki|son paragrafı ben yazmadım.
{42323}{42369}İfademe sonradan eklenmiş.
{42371}{42457}Bilimsel bir sonucu|değiştirmen için zorlanırsan...
{42459}{42533}...bu, bir tür bilimsel sahtekârlıktır.
{42535}{42613}Sovyetler Birliği'nde|bilim adamlarına çalışmalarını...
{42615}{42708}...o zamanın devlet ideolojisine|uygun hâle getirmeleri söylenirdi.
{42816}{42869}Sırf açıklamakta ısrar ettikleri...
{42878}{42941}...uygunsuz bir gerçek...
{42975}{43016}...keşfettikleri için...
{43029}{43149}...zulmedilen...
{43189}{43278}...alay edilen, işten kovulan...
{43280}{43358}...gelirsiz bırakılan...
{43443}{43502}...bilim adamları gördüm.
{43593}{43663}Amerikan Petrol Enstitüsü için|çalışıyordu.
{43678}{43722}2001 yılının Ocak ayında...
{43723}{43814}...Başkan tarafından|Çevre Bakanlığına getirildi.
{43854}{43926}Çevre Koruma Dairesi'nden|küresel ısınmaya karşı...
{43933}{44010}...uyarıda bulunan bir not aldı...
{44018}{44097}...ve onu düzeltti.|Hiçbir bilim eğitimi almamıştı...
{44118}{44187}...ama bilim adamlarını|yalanlamayı görev edindi.
{44189}{44266}"Bu adamın el yazısını|görmek istiyorum." dedim.
{44268}{44358}Bu Çevre Koruma Dairesi'nin notu.|Bunlar da onun gerçek yazısı.
{44370}{44454}"Hayır, bunu söyleyemezsin.|Bu sadece bir spekülasyon." diyor.
{44462}{44525}Bu durum|Beyaz Saray için utanç vericiydi...
{44527}{44614}...o yüzden, birkaç gün sonra istifa etti.
{44616}{44712}İstifa ettiğinin ertesi günü|Exxon Mobil'de çalışmaya başladı.
{44747}{44821}Upton Sinclair yüzyılı aşkın|bir süre önce şöyle yazmış:
{44823}{44893}"Kişi bir konuyu|anlamamak için maaş alıyorsa...
{44906}{45007}...onun, o konuyu|anlamasını sağlamak zordur."
{45178}{45217}İkinci yanılgı:
{45219}{45278}Ekonomi ve çevre arasında|seçim yapmak zorunda mıyız?
{45280}{45317}Bu büyük bir yanılgı.
{45319}{45370}Çoğu zorundayız diyor.
{45372}{45450}Birinci Bush yönetimini|Çevre ve Kalkınma Konferansına...
{45452}{45524}...katılması için ikna etmeye çalıştım.
{45526}{45576}"Konuyla ilgileniyoruz." demek için|Beyaz Saray...
{45578}{45622}...bir konferans düzenledi.
{45624}{45669}Görüntülerden biri dikkatimi çekti.
{45671}{45716}Ondan söz etmek istiyorum.
{45718}{45804}Bu gruba göre...
{45806}{45851}...yapmamız gereken seçim şu:
{45853}{45960}İki ayrı şeyi dengeleyen bir terazi var.
{45972}{46050}Bir tarafta altın külçeleri var.
{46146}{46190}Hoş, değil mi?
{46202}{46272}O külçelerden birazı|benim olsun isterdim.
{46342}{46457}Diğer tarafta, koca gezegen!
{46800}{46885}Bence iki nedenden ötürü|bu tür bir seçim yapılmak zorunda değil:
{46887}{46977}Birincisi, bir gezegenimiz olmazsa...
{47060}{47154}İkincisi, doğru olanı yaparsak...
{47156}{47208}...büyük bir servet ve...
{47210}{47268}...istihdam olanağı yaratırız...
{47270}{47346}...çünkü doğru olanı yapmak,|bizi yukarıya taşır.
{47462}{47567}Bu slayt gösterisini|belki bin kez sunmuşumdur.
{47706}{47766}Daha doğrusu en az bin kez.
{47794}{47876}Nashville'den Knoxville'e,|Aspen'den, Sundance'e...
{47878}{47981}...Los Angeles, San Francisco,|Portland, Minneapolis...
{47993}{48111}...Boston, New Haven,|Londra, Brüksel...
{48113}{48190}...Stockholm, Helsinki, Viyana, Münih...
{48192}{48262}...İtalya, İspanya, Çin,|Güney Kore, Japonya'ya.
{48374}{48469}Sanırım, bu slayt gösterisinden|daha çok, insanların...
{48471}{48530}...bu konuyu anlamalarına...
{48540}{48618}...engel olan onca şeyin...
{48620}{48737}...ne olduğunu bulmak için|zaman harcamışımdır.
{48786}{48890}Ne zaman ki engellerden birini|bulduğumu düşünsem...
{48892}{48977}...onu inceleyip yok etmeye,|ondan vazgeçirip...
{49007}{49061}...onu ortadan kaldırmaya çalışırım.
{49258}{49310}Kendime bir hedef belirledim.
{49370}{49450}Bu konuyu|anlaşılır bir şekilde anlatmak.
{49479}{49545}Bunu yapmayı bildiğim tek yol...
{49567}{49612}...şehir şehir dolaşıp...
{49697}{49744}Bu fırtınalardan yine olacak mı?
{49746}{49790}...tek tek insanlara...
{49792}{49845}Burada olmaz. Benim başıma gelmez.
{49907}{49955}...ailelere anlatmak.
{50050}{50096}Güle güle. Tekrar teşekkür ederim.
{50098}{50160}Çok yakında fikirlerin değişip...
{50169}{50224}...yeni bir başlangıç...
{50253}{50322}...yapacağımıza inanıyorum.
{50370}{50402}İşte bu...
{50404}{50482}...ekonomi ve çevreyi dengelemenin|yanlış bir yolu.
{50486}{50544}Konunun bir kısmı otomobillerle ilgili.
{50546}{50608}Japonya'nın kilometre sınırlaması.
{50610}{50666}Avrupa Japonya'yı geçecek.
{50670}{50782}Avustralya ve Kanada'daki|müttefiklerimiz bizden öndeler.
{50789}{50833}Biz de işte buradayız.
{50888}{50922}Bunun bir nedeni var.
{50924}{51016}Ekonomi ve otomobil üreticilerini|tehlikeye sokmadan...
{51018}{51095}...çevreyi koruyamayız deniliyor...
{51097}{51203}...çünkü Çin'deki otomobil üreticileri|pazarımızı çalabilir.
{51205}{51320}Çin'in kilometre standardı burada.
{51352}{51378}Bizden çok yukarıdalar.
{51380}{51444}Bugün otomobillerimizi|Çin'de satamayız...
{51456}{51545}...çünkü Çin'in çevresel standardına|uyum sağlayamıyoruz.
{51574}{51646}California'da kilometresi yüksek...
{51648}{51751}...araçlar satılması için|California inisiyatifi ele aldı.
{51754}{51831}Otomobil firmaları bu yasayı...
{51833}{51893}...durdurmak için dava açtı...
{51895}{51993}...çünkü, California'nın 11 yıl sonra...
{51995}{52095}...Çin'in araçları gibi 11 yıl sonra bile...
{52097}{52166}...dayanıklı olacak...
{52168}{52210}...araçlar satıyor olması gerekir.
{52212}{52296}Kesinlikle yerine getirilmesi|zor bir koşul.
{52309}{52370}Peki bu, firmalarımızın başarılı|olmasına katkıda bulunuyor mu?
{52372}{52451}Dünyada kimin başarılı olduğuna|bakarsanız...
{52453}{52538}...daha verimli araçlar üreten|firmalar olduğunu göreceksiniz.
{52542}{52590}Bizim firmalarımızın başı büyük dertte.
{52610}{52640}Sonuncu yanılgı:
{52642}{52710}Bu sorunun gerçek olduğunu|kabul edersek...
{52712}{52781}...belki de artık|çözüm yaratmakta geç kalmış oluruz.
{52783}{52880}İnkardan doğruca|umutsuzluğa geçiş yapan ve...
{52882}{52921}...sorunu çözmek için...
{52923}{52995}...çaba göstermek olan...
{52997}{53072}...o aradaki basamağı atlayan|pek çok insan vardır.
{53078}{53168}Konuşmamı, bununla bitirmek istiyorum:|Sorunu etkili biçimde...
{53182}{53284}...çözmek için gereken|her şeyi bildiğimiz bir gerçek.
{53291}{53354}Sadece bir şey değil,|çok şey yapmalıyız.
{53358}{53430}Daha az elektrik harcayan...
{53432}{53482}...elektronik eşyalar kullanırsak...
{53484}{53575}...atmosferde neden olduğumuz|küresel ısınma kirliliğine...
{53577}{53650}...o kadar az katkıda bulunuruz.
{53652}{53727}Diğer enerji harcayan gereçleri|kullanırsak katkımız daha da azalır.
{53729}{53789}Kilometresi daha yüksek araç üretirsek,|daha da azalır.
{53791}{53866}Tüm bunlar birleştiğinde etkili olur.|Başka ulaşım seçenekleri...
{53868}{53915}...yenilenebilir teknoloji...
{53917}{53969}...karbon yakalama ve saklama...
{53971}{54051}...yakında daha sık duyacağınız|önemli bir çözümdür.
{54056}{54094}Hepsi uygulanırsa...
{54096}{54204}...çok geçmeden 1970'lerdeki|karbon yayma oranımızın altına düşeriz.
{54228}{54284}Siyasi irade dışında...
{54289}{54359}...ihtiyacımız olan her şeye sahibiz.
{54372}{54470}Ama Amerika'da siyasi irade de|yenilenebilir bir kaynaktır.
{54590}{54644}Bunu başarabilecek beceriye sahibiz.
{54649}{54711}Hepimiz ayrı ayrı|küresel ısınmaya neden oluyoruz.
{54713}{54779}Ama hepimiz satın aldıklarımızla,|kullandığımız elektrikle...
{54781}{54885}...ve sürdüğümüz araçla|bunu değiştirebiliriz.
{54887}{54988}Seçimlerimizle kişisel olarak sıfır|karbondioksit yayar duruma gelebiliriz.
{54991}{55062}Çözüm bizim elimizde.
{55064}{55144}Tek gereken bunu gerçekleştirecek|kararlılığa sahip olmak.
{55146}{55235}Dünyanın geri kalanı ilerlerken,|geride mi kalacağız?
{55237}{55323}Bu ülkelerin hepsi Kyoto'yu kabul etti.
{55324}{55443}Kyoto'yu kabul etmeyen|dünyada iki ileri ülke var...
{55445}{55541}...biri biziz. Diğeri Avustralya.
{55550}{55627}Birkaç eyalet ilk adımı atıyor.
{55629}{55702}Dokuz kuzeydoğu eyaleti|CO2'yi yaymaya karşı...
{55704}{55752}...birlik oluyor.
{55769}{55837}California ve Oregon|ilk harekete geçenler.
{55839}{55954}Pennsylvania güneş|ve rüzgâr enerjisinde lider durumda.
{55956}{56047}ABD şehirleri yavaş yavaş|üzerine düşeni yapıyor.
{56052}{56121}Bu şehirlerin|sırayla küresel ısınmaya karşı...
{56153}{56261}...önlem almaya başladığını gördük.
{56319}{56383}Peki ya geri kalanımız?
{56407}{56523}Bu soru eninde sonunda|şu soruyu beraberinde getiriyor:
{56525}{56584}Kendimizi ve...
{56587}{56674}...geçmişimizi aşma gücüne|sahip miyiz?
{56676}{56784}Kayıtlar bu güce|sahip olduğumuzu belirtiyor.
{56790}{56851}ABD'de ve Fransa'da,|ardından tüm dünyaya...
{56853}{56931}özgürlük ve egemenlik getirdik.
{56937}{57025}Lincoln Amerika'nın kölelerini,|Rusya toprak kölelerini serbest bıraktı.
{57034}{57139}Kadınlar ilk Yeni Zelanda'da,|sonra İskandinavya'da seçme hakkını...
{57141}{57181}...elde etti ve bu tüm dünyaya yayıldı.
{57183}{57241}Tüm dünya aynı anda...
{57243}{57322}...hem Avrupa'da|hem de Pasifik'te faşizmi yendi.
{57324}{57385}Şiddet karşıtı ahlaki güç...
{57387}{57459}...başka ülkelere yayılan|bir devrimi tetikledi.
{57467}{57534}Tüm dünya Nelson Mandela|apartheid sistemini yıktığında...
{57536}{57599}...onun zaferini destekledi.
{57603}{57694}Suçiçeği ve çocuk felci gibi|korkunç hastalıkları yenmek için...
{57697}{57784}...pek çok ulusun|bilim adamı ve doktoru birlik oldu.
{57790}{57900}Ve iki süper güç sonunda ölümcül|nükleer silah yarışlarına son verdi.
{57910}{57947}Aya çıktık!
{57949}{58036}İstediğimizde ne yapabileceğimizi|gösteren en büyük örnek.
{58038}{58112}Komünizmi yıkmak için|ortaklaşa çalıştık.
{58115}{58209}Hatta, geçmişte|küresel bir çevre felaketini çözdük:
{58211}{58280}Stratosferik ozon tabakasındaki delik.
{58282}{58344}Tüm ülkelerin işbirliğinin gerektiği...
{58346}{58412}...küresel çevre değişimi|olması nedeniyle...
{58414}{58507}...bunun, çözülmesi imkânsız|bir sorun olduğu söylendi.
{58515}{58562}Ama başardık.
{58565}{58646}Sorun yaratan kimyasalı kullanmaya|son veren ilk ülke...
{58648}{58694}...ABD oldu.
{58696}{58813}Demokrasimizde yer alan|siyasi süreci uygulayıp bu sorunları...
{58815}{58897}...çözmek için birlikte hareket etmeye|karar vermeliyiz.
{58899}{58977}Ama bu kez farklı bir perspektife|ihtiyacımız var.
{58988}{59069}Geçmişte karşılaştığımız sorunlardan|çok farklı.
{59124}{59240}Yerkürenin uzayda döndüğü|video filmini hatırlıyor musunuz?
{59269}{59374}Uzay araçlarından biri|evrene doğru ilerleyip...
{59389}{59477}...4 milyar mil ilerleyince...
{59479}{59577}...Carl Sagan şöyle demişti: "Yerkürenin|bir fotoğrafını daha çekelim."
{59602}{59670}Şu soluk mavi renkteki|noktayı görüyor musunuz?
{59681}{59706}O biziz.
{59718}{59802}İnsanlık tarihinde yaşanan her şey...
{59816}{59870}...o minik gezegende gerçekleşti.
{59888}{59946}Onca zafer ve trajedi...
{59962}{60018}...tüm savaşlar, kıtlıklar...
{60031}{60078}...tüm önemli ilerlemeler.
{60116}{60157}Buradan başka evimiz yok.
{60189}{60285}Ve burası tehlikede.
{60299}{60398}Yerküre gezegeninde...
{60407}{60446}...yaşama becerimiz...
{60472}{60537}...uygarlık olarak|bir geleceğe sahip olmak...
{60629}{60702}Ben bunun ahlaki bir mesele|olduğuna inanıyorum.
{60719}{60793}Meseleyi ele almanızın zamanı geldi.
{60795}{60896}Geleceğimizi güvene almak için|yine harekete geçme zamanı geldi.
{61165}{61268}Bu yaptığımın tuhaf bir yanı yok.
{61308}{61398}Sıra dışı olan yanı, bunu henüz|gençken görme ayrıcalığına...
{61400}{61440}...sahip olmamdır.
{61480}{61540}Bayanlar ve baylar, Bay Al Gore!
{61558}{61659}Sanki, geleceğin belirgin olarak...
{61665}{61758}...görüldüğü bir pencere açılmış gibiydi.
{61791}{61840}"Gördün mü?" dedi, "Gördün mü?
{61893}{61979}Hayatını yaşayacağın gelecek budur."
{62538}{62586}Gelecek kuşaklar...
{62602}{62678}...zaman zaman|kendilerine şunu sorabileceklerdir:
{62687}{62751}"Anne babalarımız ne yapıyordu?
{62753}{62858}Neden fırsat varken|harekete geçmediler?"
{62961}{63067}Bu soruyu onlardan şimdi duymalıyız.
{63312}{63421}Yaşam biçiminizi|değiştirmeye hazır mısınız?
{63424}{63536}İklim krizi çözülebilir.
{63538}{63585}Başlangıç için...
{63587}{63632}...www.climatecrisis.net'i...
{63634}{63740}...ziyaret edin.
{63742}{63800}Yaydığınız karbon emisyonlarını...
{63802}{63876}...düşürebilirsiniz.
{64027}{64076}Enerji tasarrufu yapan gereçler...
{64078}{64152}...ve ampuller satın alın.
{64154}{64196}Isınmak ve serinlemek için|termostatınızı değiştirin...
{64198}{64280}...(zaman ayarlı termostat kullanın).
{64282}{64360}Evinizde izolasyonu arttırın,|enerji tüketiminizi ölçtürün.
{64362}{64408}Geri dönüşüme özen gösterin.
{64558}{64619}Mümkünse benzin ve|elektrik motorlu otomobil satın alın.
{64621}{64719}Mümkün olduğunda|yürüyün ya da bisiklete binin.
{64728}{64815}Metro ve toplu taşıma araçlarını|kullanın.
{64973}{65090}Anne babanıza yaşadığınız dünyayı|mahvetmemelerini söyleyin.
{65128}{65175}Anne babaysanız,|çocuklarınızın yaşayacağı...
{65177}{65267}...dünyayı kurtarın.
{65448}{65515}Yenilenebilir enerji kaynaklarına geçin.
{65517}{65597}Elektrik firmanız|yeşil enerji tüketimi sağlıyor mu sorun.
{65599}{65676}Sağlamıyorlarsa, nedenini sorun.
{65766}{65884}Bu krizi çözmeyi vaat eden|liderlere oy verin. Yazı yazın.
{65918}{65992}Sizi dinlemezlerse|seçimlere adaylığınızı koyun.
{66080}{66128}Ağaç dikin...
{66130}{66202}...çok ağaç dikin.
{66316}{66393}Sesinizi duyurun.
{66395}{66462}Radyo programlarını arayın|ve gazetelere yazın.
{66464}{66548}Amerika'nın CO2 yaymayı|durdurması için ısrar edin...
{66550}{66665}...küresel ısınmaya karşı|uluslararası çabalara katılın.
{66777}{66857}Yabancı petrole bağımlılığımızı azaltın.
{66859}{66932}Çiftçilerin alkollü yakıtlar|üretmesine yardım edin.
{66953}{67014}Yakıt tasarrufu standartlarını artırın...
{67016}{67091}...otomobillerin emisyonlarının|düşürülmesini isteyin.
{67216}{67299}Duanın gücüne inanıyorsanız...
{67310}{67365}...insanların değişmek için|gerekli gücü...
{67367}{67484}...bulmaları için dua edin.
{67705}{67777}Eski bir Afrika atasözü der ki...
{67802}{67835}...dua edin...
{67838}{67884}...ve harekete geçin.
{67904}{67996}Tanıdıklarınızı bu filmi izlemeleri için|teşvik edin.
{67998}{68097}İklim krizi konusunda|olabildiğince çok şey öğrenin.
{68169}{68288}Sonra da öğrendiklerinizi uygulayın.
{72989}{73027}Uygunsuz Gerçek
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder